Azerbaycan ile Ermenistan arasında 27 Eylül-10 Kasım 2020 tarihleri arasında yaşanan 44 günlük savaş sonrasında yeniden ait olduğu Azerbaycan’a geçen Karabağ’da, 28 yıllık Ermeni işgali bölgeyi büyük ölçüde tahrip etti. Fuzuli, Cebrayıl, Ağdam başta olmak üzere bölge kentleri yaşanmaz hale gelirken Azerbaycan’ın kesin zaferinin ardından yeniden inşa ve kalkınma planları devreye konuldu. Bakü yönetiminin öne çıkan stratejilerinden biri de “akıllı kent” konseptine geçiş oldu. Bu çerçevede, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in 27 Şubat 2020 tarihli talimatı ile hazırlanan Ulusal Eylem Planı’nda, “akıllı kent” projeleri yer aldı. Karabağ’a “Büyük Geri Dönüş” projesi devam ederken Şuşa geçen hafta ilk sakinlerini kabul etti. Yıllar sonra yurtlarına dönen Şuşalılara yeni inşa edilen evlerin anahtarları teslim edilirken, işgalden kurtarılan bölgelere dönenlerin sayısı ise 6 bin 750’ye ulaştı.
3 YILDIR DEVAM EDİYOR
Karabağ’da akıllı kent ve akıllı köy konseptlerinin uygulanması amacıyla pilot projelerin temelleri atılmıştı. Akıllı kent konseptinin ilk olarak Ağdam, akıllı köy konseptlerinin ise Ağdam ve Zengilan kentlerinde uygulanacağı duyurulmuş ve buna yönelik çalışmalar başlatılmıştı. Son üç yılda 110 hektarın üzerinde arazide inşaat faaliyetlerinin yürütüldüğü, ayrıca 200 tam yalıtımlı ekolojik ev, 4 adet iki katlı konut dışı bina, 360 kişilik okul ve 60 kişilik anaokulunun yenilikçi inşaat malzemeleri kullanılarak inşa edildiği Bakü yönetimi tarafından açıklanmıştı.
BAKÜ’NÜN TECRÜBESİ VAR
Karabağ bölgesinde inşa edilen akıllı kentler, teknoloji odaklı ve sürdürülebilirlik ilkeleriyle tasarlanmış modern yerleşim alanları olarak tanımlanıyor. Bu kentlerde akıllı teknolojilerin kullanımıyla yaşam kalitesinin artırılması, enerji ve kaynak kullanımının düzenlenmesi ve çevreye katkıda bulunulması amaçlanıyor. Aslında Azerbaycan’ın akıllı kent tecrübesi Karabağ zaferinin öncesine dayanıyor. Azerbaycan’ın akıllı kent uygulamalarından biri “Akıllı Ulaşım Yönetim Merkezi’ydi. Bu Merkez 2008 yılında bir Güney Kore şirketi ile işbirliği halinde oluşturulmuştu. Merkez 29 Aralık 2011’de faaliyete geçmişti. Merkezin temel amacı, Bakü’deki ulaşım sistemini ve ulaşım hizmetlerinin kalitesini iyileştirmek, toplu taşımayı düzenlemek olarak açıklanmıştı.
EN İLERİ TEKNOLOJİ
Zengilan’da ilk olarak temeli atılan proje ise sadece evlerin değil, bütün kamu binalarının da “Akıllı Kent” konsepti ile inşa edilmesini öngörüyor. Bu doğrultuda bütün evlerin enerji alt yapısı çevre dostu yeşil enerjilerle oluşturulması planlanıyor Bölgede bu dönüşüme uygun turizm alt yapısı için de çalışmalara başlandı. Bölgenin yeniden imarında Zengilan ve Ağdam’ın yeri önem taşıyor. Ağdam’da, 50 bin kişilik bir yerleşim öngörülürken Zengilan’ın Ağalı köyü ise pilot bir proje alanı olarak seçilmişti. Türk dünyası da Karabağ’ın yeniden imarı ve inşası için Azerbaycan’la birlikte çalışmalar yürütüyor. “Karabağ’a Büyük Dönüş” programı için 10 milyar dolarlık bir bütçe ayrıldığı belirtiliyor.
ertan.altan@haberglobal.com.tr
Kaynak: Web Özel