ÃoÄunlukla yoÄun iÅ hayatının bir sonucu olarak geliÅen tükenmiÅlik sendromu, kiÅilerin yaÅam kalitesini etkileyebilen ciddi bir durumdur. TükenmiÅlik sendromu henüz bir hastalık olarak nitelendirilmese de uzun süreli durumlarda doktora danıÅılması önerilir. Bu içeriÄimizde TükenmiÅlik sendromu nedir, neden meydana gelir? Ä°Åte tükenmiÅlik sendromu belirtileri ve tedavisini sizler için derledik.
TÃKENMÄ°ÅLÄ°K SENDROMU NEDÄ°R?
TükenmiÅlik sendromu, genellikle iÅ hayatında sıkça karÅılaÅılan bir durumdur ve uzun süreli stres, yoÄun iÅ temposu, duygusal ve zihinsel tükenme sonucunda ortaya çıkar. Bu sendrom, kiÅinin iÅ yerinde verimliliÄini azaltır, duygusal olarak yorgun hissetmesine ve iÅe olan baÄlılıÄını kaybetmesine neden olabilir.
TükenmiÅlik sendromunun belirtileri arasında sürekli yorgunluk, iÅe karÅı ilginin azalması, deÄersizlik hissi, duygusal kopukluk, sürekli gerilim ve huzursuzluk yer alabilir. Bu belirtiler, iÅ ve kiÅisel hayat arasındaki dengeyi saÄlamakta güçlük çeken kiÅilerde daha sık görülür.
TÃKENMÄ°ÅLÄ°K SENDROMU NASIL ANLAÅILIR?
TükenmiÅlik sendromunun tanısı konulabilmesi için hastanın detaylı bir Åekilde öyküsünün dinlenmesi gerekir. Psikiyatr ve psikologlar tarafından yapılacak olan görüÅme ve muayeneler sonucunda semptomların olduÄundan ÅüphelenildiÄi durumlarda tükenmiÅlik sendromu testi olarak da bilinen Maslach TükenmiÅlik ÃlçeÄi (MBI) uygulanır.
BaÅarısızlık, duygusal tükenmiÅlik hissi, çevreye karÅı duyarsızlaÅma gibi konuların test edilmesini ve ölçülmesini saÄlayan bu envanter, cevapların puanlandırılması ile belirli bir skor elde edilir. Elde edilen skor sayesinde kiÅide tükenmiÅlik sendromu olup olmadıÄı, varsa da hangi düzeyde olduÄu anlaÅılır. Bu nedenle psikolojik muayenenin detaylı bir Åekilde yapılması gerekir. Tedavinin doÄru yapılması ve amacına ulaÅabilmesi için hastaların kendilerine yönlendirilen soruları tam ve eksiksiz bir Åekilde doÄru cevaplandırması gerekir.
TÃKENMÄ°ÅLÄ°K SENDROMU BELÄ°RTÄ°LERÄ° NELERDÄ°R?
En yaygın olarak görülen tükenmiÅlik sendromu belirtileri Åu Åekilde sıralanabilir:
– Bedensel tükenmiÅlik hissi
– Duygusal tükenmiÅlik hissiyatı
– KiÅiyi esir alan olumsuz düÅünceler
– Karamsarlık
– Basit iÅleri bitirmekte zorlanma
– Ä°Åten soÄuma
– Umutsuzluk
– Kendini deÄersiz hissetme
– AzalmıŠmesleki özgüven
– Unutkanlık ve dalgınlık
– Sürekli yorgunluk ve bitkinlik hissiyatı
– Dikkat daÄınıklıÄı
– Uyku problemleri
– Kabızlık ve ishal gibi sindirim sistemi düzenine iliÅkin bozukluklar
– Kalp çarpıntısı ve solunum güçlüÄü
– BaÅ, sırt ve bacaklar olmak üzere vücudun belirli bölgelerinde aÄrılar
Bu nedenlerin haricinde tükenmiÅlik sendromunun daha pek çok kiÅiye özgü semptomu ile karÅılaÅmak mümkündür. Bu nedenle yukarıda verilen belirtilerden birkaçını kendisinde gören kiÅiler mutlaka tükenmiÅlik sendromuna iliÅkin testlerden geçmelidir.
TÃKENMÄ°ÅLÄ°K SENDROMU TEDAVÄ°SÄ°
TükenmiÅlik sendromunun kabul edilmiÅ bir ilaç tedavisi henüz bulunmamaktadır. En iyi tedavi yöntemlerinin günlük hayatı düzenlemek ve kiÅinin kendine vakit ayırması olduÄu söylenebilir. Bunun için çalıÅanlar kendilerine ufak molalar ayarlayabilir, iÅ dıÅı hobiler edinerek iÅ ve özel hayat dengesini saÄlamaya çalıÅabilirler. SaÄlıklı beslenme düzenine sahip olmak, bol su içip sebze meyve tüketmek de tükenmiÅlik sendromunun geliÅmesini engellemeye yardımcı olabilir.
Kendi çabalarıyla tükenmiÅlik sendromuyla baÅa çıkmakta zorlanan bireyler psikoterapiye baÅlayabilir. KiÅi psikoterapi ile kendi düÅünce döngülerini ve temellerini keÅfederek tükenmiÅlik sendromundan kurtulabilir. Psikolojik destek kiÅinin mevcut durumda göremediÄi seçeneklerin varlıÄını fark etmesine yardım edebilir.
TÃKENMÄ°ÅLÄ°K SENDROMU EN ÃOK KÄ°MLERDE GÃRÃLÃR?
TükenmiÅlik sendromu, genellikle uzun süreli stres ve yoÄun iÅ yükü altında çalıÅan kiÅilerde görülür. Ãzellikle aÅaÄıdaki gruplar tükenmiÅlik sendromu için yüksek risk altındadır:
– SaÄlık ÃalıÅanları
– ÃÄretmenler
– Ä°Å Dünyası Profesyonelleri
– Sosyal Hizmet Uzmanları
– Ä°lk Müdahale Ekipleri
– Yardımseverlik Sektörü ÃalıÅanları
– Ãnlüler