Hem kuraklık hem kirlilik, Büyük Menderes’in gözyaşları

Büyük Menderes Nehri, yıllardır yapılan uyarılara rağmen yok olma tehdidi altında. Afyonkarahisar’ın Dinar ilçesinden çıkarak Uşak, Denizli ve Aydın’dan geçerek Ege Denizine dökülen 584 kilometre uzunluğundaki Büyük Menderes Nehrinin yatağında henüz yaz gelmeden kurumuş öbekler oluştu. Söke’ye bağlı Sarıkemer mevkiinde kuraklığın izleri açıkça görülürken, suların çekilmesiyle ortaya çıkan kirlilik manzarası ise endişe yaratıyor.500 bin hektardan fazla tarım alanını etkileyen kuraklık sorunun yanı sıra ortaya çıkan kirlilik manzarası çevrecileri isyan ettirirken, nehrin Afyonkarahisar ve Uşak kısmında çöp ve katı atık sorunu, Denizli, Sarayköy, Aydın hattında ise kimyasal atık kirliliği yaşanıyor. Afyonkarahisar, Uşak, Denizli ve Aydın’daki birçok sanayi tesisinin atıklarını arıtmadan nehre deşarj etmesinden yakınan bölge sakinleri ise Büyük Menderes suyunun tarımda bile kullanamaz durumda olduğunu söylüyor.

KOKUDAN DURULMUYOR

‘Haberglobal.com.tr’nin sorularını yanıtlayan Aydın Çevre Mücadelesi Platformu Sözcülerinden Dr. Metin Aydın, Büyük Menderes’in kuraklık ve kirlilik nedeniyle yok olma tehlikesi altında olduğunu belirtirken, “Sadece sanayi değil, kentsel atıklar da nehre arıtılmadan deşarj ediliyor. Büyük Menderes kuraklık pençesinde ancak su olan yerlerde kokudan durulmuyor. Büyük Menderes’i kentsel ve endüstriyel atık sular, tarımsal ilaç ile maden atıkları adeta foseptiğe çevirmiş durumda” dedi.

AĞUSTOS ENDİŞESİ

Havzadaki birçok belediyenin halen atık su arıtma tesisi olmadığına da dikkat çeken Aydın,  “Var olan arıtma tesislerinin birçoğu kimyasal arıtma yapmaya uygun değil. Havzada 3 milyon insan yaşıyor. Tarım bölgenin birincil gelir kaynağı Ağustos ayından itibaren  bir damla suya muhtaç kalabiliriz” diye konuştu.

TARIM ARAZİLERİ ÖLÜR

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı eski Müsteşarı Prof. Dr. Mustafa Öztürk ise Büyük Menderes havzasının olduğu geniş alanda arıtılmayan lağım suyunun nehre karıştığını belirtirken, “Maalesef tarım arazileri atık sularla mı sulanıyor. Acilen ileri artıma tesisleri hayata geçirilmezse tarım arazileri ölür. Büyük Menderes Havzası Denizli, Aydın, Uşak, Afyonkarahisar, Muğla, Ä°zmir, Isparta, Burdur, Kütahya ve Manisa Ä°llerinin bir kısmını kapsıyor. Ancak Büyük Menderes’e yaz gelmeden kuraklık geldi. Büyük Menderes Havzası su stresi yaşıyor” bilgisini paylaştı.

GIDA RÄ°SKÄ° YARATIR

Büyük Menderes Nehri’nin Ege tarımcılığının can damarı olduğunu sözlerine ekleyen Prof. Dr. Öztürk, şu uyarıları gündeme taşıdı: “Kuruma noktasına gelen nehirde yağışlardaki düşüşler su kıtlığına yol açar. Menderes yatağından çekilen suyla binlerce hektar araziye su basılıyor.  Büyük Menderes Nehri’ndeki kuraklık sadece tarımsal faaliyetleri etkilemekle kalmıyor, aynı zamanda nehir ekosistemini ve bölgedeki biyolojik çeşitliliği de ciddi şekilde tehdit ediyor. Menderes’in şimdiki hali içler acısı. Ne kadar çöp, hayvan leşleri ve plastik atık varsa burada toplanmış. Tarım alanlarını sulayan 548 kilometre uzunluğundaki Büyük Menderes Nehri’nin sadece 7 kilometresi temiz akması gıda kaynaklı tarımsal üretimde ciddi risk oluşturuyor.”

ÇOCUKKEN YÜZERDİK

Sarıkemer Mahalle Muhtarı Ä°hsan Kalmaz ise Büyük Menderes Nehri’nin bölgenin adeta can damarı olduğunu, yağışların yetersiz kalmasından dolayı suların çekildiğini söyleyen isimlerden ken,  “Çiftçilerimiz endişeli. Su olmazsa hayat olmaz. Menderes’in şimdiki hali içler acısı. Ne kadar çöp varsa burada toplanmış. Çocukluğumuzda bu suda yüzüyorduk. Şimdi kanalizasyona dönmüş durumda.

mert.inan@haberglobal.com.tr 

Kaynak: Web Özel