Türkiye’de, sıcaklık rekorlarının kırıldıÄı ilk 5 aylık dönemin ardından adeta cehennem sıcakları kapıyı çaldı. Küresel iklim deÄiÅikliÄine baÄlı sıcaklık artıÅı nedeniyle 81 kentten 36âsının çok yüksek risk altında olduÄu Türkiye’de metan gazı emisyonlarının neden olduÄu olumsuz etkiler ise bilimsel raporla ortaya konuldu. Ä°klim BirliÄi öncülüÄünde hazırlanan âÄ°klim DeÄiÅikliÄiyle Mücadelede Metan Emisyonlarının Rolü ve Türkiye için Politika Ãnerileriâ raporu Ä°ktisadi Kalkınma Vakfı ev sahipliÄinde kamuoyuna duyurulurken, fosil yakıtlar ile tarım sektörünün etkisine özellikle dikkat çekildi. Tarım sektöründeki metan emisyonlarının yaklaÅık yüzde 62’si hayvancılıktan kaynaklanırken, yüzde 16.6’sının pirinç üretiminden, yüzde 9.8’sinin mahsul yakmadan, yüzde 7.8’nin ise hayvan gübresinden ortaya çıktıÄının altı çizildi.Â
YÃZDE 30’UNDAN SORUMLU
Raporda metan emisyonlarının azaltımıyla Türkiye’nin enerji güvenliÄini artırabiliceÄi belirtilirken, metan emisyonlarının toplam sera gazı emisyonları içindeki payının yüzde 12 olduÄunun altı çizildi. Metan emisyonlarının azaltılmasının yılda yaklaÅık 775 bin hasta vakasını azaltabilecegÌi, aşırı sıcak hava koşulları nedeniyle 73 milyar kayıp iş saatini de ortadan kaldırabilecegÌi ortaya konulan raporda, “Metan, Sanayi Devrimiânden bu yana küresel sıcaklıklardaki artıÅın yüzde 30âundan sorumlu. 2030âa kadar atmosferdeki metan miktarının yüzde 13âe kadar artması beklenmektedir” denildi.Â
TARIM Ä°LK SIRADA
Metan emisyonlarının yüzde 61.4’ünün tarım, yüzde 19.3’ünün enerji, yüzde 19,3’lük diliminin atık ve 0.03’lük miktarının da endüstri kaynaklı olduÄunun altı çizilen raporda, “Tarım sektöründe açıÄa çıkan metanın çok büyük bir kısmı hayvancılık ve pirinç üretiminden kaynaklanıyor. TuÌrkiye, kilit sektoÌrler olan enerji, tarım ve atık sektoÌrlerinden kaynaklanan metan emisyonlarını azaltmak için ulusal bir strateji oluşturulmalı” görüÅleri de sıralandı.Â
28 KAT ETKÄ°LÄ°
Raporu hazırlayan isimlerden Ä°klim Bilimci Dr. Akın ÃilekoÄlu metan gazının gezegeni ısıtma gücüne dikkat çekerken, âMetan, karbondioksite kıyasla 20 yılda 80-86 kat, 100 yılda ise 28 kat daha guÌçluÌ bir ısınma etkisine sahip. Metan emisyonlarının yüzde 40’ı dogÌal kaynaklardan, yüzde 60’ı ise insan kaynaklı faaliyetlerden ortaya çıkıyor. Tahminler, KuÌresel Metan TaahhuÌduÌâne bagÌlı kalmanın 2050 yılına kadar kuÌresel ısınmayı en az 0.2 derece azaltabilecegÌini, 26 milyon ton uÌruÌn kaybını oÌnleyebilecegÌini ortaya koyuyor” dedi.
SERA GAZI DA ARTIYOR
Ãte yandan BM Ä°klim DeÄiÅikliÄi Ãerçeve SözleÅmesi’nin yayınladıÄı son sera gazı emisyon raporunda ise Türkiye’nin sera gazı emisyon oranı 564 milyon ton gibi rekor seviye olarak kayda alındı. 1990’a kıyasla Türkiye’deki sera gazı emisyonlarının 2 katına çıktıÄı ortaya belirtilen raporda, sera gazı etkisi ile sıcaklık deÄerlerinin artacaÄı vurgulandı.Â
mert.inan@haberglobal.com.trÂ