Mevcut uygulama ile kira artıÅlarında yapılan yüzde 25 artıŠsınırı uygulaması 1 Temmuzâda sona eriyor. Ev sahibi ve kiracılar arasındaki anlaÅmazlıkların artacaÄını belirten uzmanlar bu durumun uzun süre devam edeceÄi, normale dönmenin zaman alacaÄı görüÅünü paylaÅıyor.
2022 yılında baÅlayan ve 2023 yılında da uzatılan kira artıÅında yüzde 25 zam sınırı yasası 1 Temmuz itibariyle sona eriyor. Geçen 2 yılda ev sahibi ve kiracı arasında önemli ölçüde anlaÅmazlık yaÅatan bu durumun tırmanacaÄını ifade eden Gayrimenkul ve Yatırım Uzmanı Hasan Ceran, âKaos yeni baÅlıyorâ diyerek uyuÅmazlıkların ve hukuki davaların artacaÄı bilgisini verdi ve önemli hususlara deÄindi.
‘KAOS’ UYARISI
1 Temmuz itibariyle kira artıŠoranının TÃÄ°K tarafından her ay açıklanan TÃFE oranında belirleneceÄini hatırlatan Ceran Åu bilgileri verdi:
âÄ°Å yerleri için bir deÄiÅiklik söz konusu deÄil ancak konutlarda ciddi bir kaos yaÅanıyor ve durum uzun süre devam edecek gibi görünüyor. Yeni dönemde artıŠzamanı gelen kiracı TÃÄ°K tarafından açıklanan TÃFE oranına göre zam yapmak durumunda. SözleÅmesinde farklı bir madde yoksa, TÃFE oranında diye belirtilmiÅse artıÅı da bu orana göre yapmak zorunda. Ancak ortada birtakım çözülemeyen durumlar çıkabiliyor; örneÄin ev sahibi son iki yıldır kira arıÅında yüzde 25 oranını geçmediyse 10 bin liraya kiraya verdiÄi ve bugün yaklaÅık 15 bin olan miktarı enflasyon oranının yüzde 65 açıklandıÄını farz edersek 25 bin TL civarında bir rakama çıkaracak. Benzer konutların kiralarının çok daha yüksek oluÅunu gösterip bu rakamı düÅük bulurken kiracı tarafında ise bir anda yüksek bir artıŠolarak görülecek. UyuÅmazlıklar artarken hukuki süreçler devreye girecek. Burada da hem ev sahiplerinin hem de kiracıların hukuki haklarını bilmesi büyük önem taÅıyor.â
DAVALAR ARTACAK
YaÅanan ve yaÅanacak olan bu karmaÅa içerisinde arabulucu, uzlaÅtırıcı gibi çözüm yolları ile sonuca gidilemediÄi takdirde kira uyarlama davası ya da kira tespit davalarının açılabileceÄi bilgisini veren Ceran bazı önemli hususlara da dikkat çekti:
âYeni düzenleme ile 5 yılını doldurmayan kiracılar için yaÅanan anlaÅmazlıklarda kira tespit davası deÄil, kira uyarlama davası yoluna gidebilir. SözleÅme yapıldıÄı sırada taraflarca öngörülmeyen olaÄanüstü bir durum yaÅanması halinde uyarlama davasına gidilebiliyor. Enflasyon, salgın hastalık, döviz kuru, deprem gibi durumlar buna dahildir. Bununla birlikte, kira kontratının 5 yılı doldurması halinde, yapılan artıÅı az bulan mülk sahibi ya da artıÅı yüksek bulan kiracı da kira tespit davası açabilir.
TÃFE oranının üzerinde bir zam söz konusu olduÄunda haksız kira artıŠdurumu nedeniyle sebepsiz zenginleÅme hükümlerine göre istihkak davası açılabilir, ev sahibinin TÃFE oranında zam yapması ve kiracının ödeme yapmaması durumunda ise kiracının tahliyesi talep edilebileceÄi gibi icra yoluna da gidilebilir. Böyle bir durumda da borçluya alacak ve tahliye talepli ödeme emri gönderilir, kiracının 7 gün içinde itirazda bulunmaması halinde ve 30 gün içinde borcunu ödememesi durumunda icra müdürlüÄü kanalı ile tahliyeye gidilir.â
HANGÄ° DURUMLARDA TAHLÄ°YE GERÃEKLEÅÄ°R?
Tahliye koÅullarına da deÄinen Hasan Ceran, konut kirasının çevredekilere göre düÅük kalması halinde kira uyarlaması davası açılmıŠise ve yeni belirlenen kiranın kiracı tarafından kabul edilmediÄi durumda kiracının çıkartılabileceÄini, kira süresi 11 yılı doldurdu ise ev sahibinin kiracı sözleÅmesini yenilememe hakkına sahip olduÄunu bildirdi. Bununla birlikte kira kontratında belirlenen maddelerden birinin ihlali, ev sahibinin birinci derece yakınının konut ihtiyacı, evin tadilata alınması ya da satılması halinde  yeni malikin gereksinim sebebiyle tahliyesini istemesi, kiracının tahliye taahhüdü imzalaması, kira ödenmediÄi ve ihtarname çekilmesine raÄmen 30 günlük ihtar süresinde ödeme yapılmaması, kiracının oturduÄu konuta zarar veren davranıÅlar içinde olması gibi durumların da tahliye sebebi olabileceÄini belirtti.