Dünyayı etkisine altına alan aÅırı sıcak hava dalgası özellikle yaÅlıları ve saÄlık hizmetlerine ulaÅımda dezavantajlı olan bölgelerde yaÅayanları tehdit ediyor. Kavurucu sıcakların insanlar etkilerine yönelik araÅtırmalara da her gün bir yenisi ekleniyor. Son çalıÅmayı dünyaca ünlü tıp dergisi The Lancet duyurdu. Avrupa’nın farklı ülkelerinden bilim insanların imza koyduÄu araÅtırma geçtiÄimiz hafta dergi tarafından açık eriÅimle yayınladı. AraÅtırmada yaÅa özgü özellikler ve yerel sosyoekonomik kırılganlıklar göz önünde bulundurarak 1368 Avrupa bölgesinde sıcaklıklara baÄlı ölümler modellendi.
20 YILLIK ARAÅTIRMA
Lancet’teki yazıda araÅtırma yöntemi ile ilgili Åu bilgiler verildi: “YaÅ ve mekansal boyutlar arasında sıcaklıkla iliÅkili riski sürekli olarak tahmin etmek için üç aÅamalı bir yöntem uyguladık. Eurostat’ın Kentsel Denetim Veri Seti’nden 854 Avrupa Åehrinin kapsamlı bir listesi için yaÅa ve Åehre özgü maruz kalma-tepki fonksiyonları elde edildi. Ãlüm oranları, 1991-2020 yılları arasında gözlemlenen mevcut koÅullar ve dört farklı küresel ısınma seviyesi (1,5 °C, 2 °C, 3 °C ve 4 °C artıÅ) için tahmin edildi.“
GÃNEY AVRUPA VURGUSU
Yayınlanan veriler geleceÄe yönelik karamsar bir tablo ortaya koyuyor. Ãzellikle Avrupa’nın güney bölgeleri için uyarıların yer aldıÄı çalıÅmada Åunlar kaydediliyor: “Sonuçlarımız Avrupa genelinde sıcaklıkla iliÅkili ölüm oranlarındaki bölgesel farklılıkları vurgulamaktadır. 1991 ile 2020 yılları arasında soÄukla ââiliÅkili ölümlerin sayısı DoÄu Avrupa’da Batı Avrupa’dan 2,5 kat daha fazlaydı. Sıcakla iliÅkili ölümler ise Güney Avrupa’da Kuzey Avrupa’dan 6 kat daha fazla olarak ölçüldü. Aynı zaman diliminde, ortalama 363 bin809 soÄukla ââiliÅkili ölüm ve 43 bin729 sıcakla iliÅkili ölüm gerçekleÅti. Küresel ısınmadaki 3 derecelik artıÅla uyumlu olarak sıcaklık kaynaklı ölümlerin 2100 yılına kadar artabileceÄi tahmin edilmektedir. Ãzellikle ısı kaynaklı ölümlerin Avrupa’nın güney bölgelerini etkilemesi beklenmektedir.“
KORKUTUCU TAHMÄ°NLER
Bilim insanları ilk etapta 85 yaŠüstü yaÅlıların ani sıcak hava dalgalarından etkileneceÄini belirtirken Lancet’te yer alan makalede Åu tahminlerde bulunuluyor: “3 derece artıŠsenaryosuna göre, sıcaklıÄa baÄlı ölüm oranlarının 100 bin 000 kiÅide 2 ila 117 ölüm arasında artacaÄı ve Kuzey-Güney yönünde bir eÄim göstereceÄi tahmin edilmektedir. Avrupa’da tahmini ortalama ısıyla ilgili ölüm oranı 100 bin 000 kiÅide 30 ölüm olacaktır. Bu da 1991-2020 senaryosuna kıyasla üç kat artıÅı temsil etmektedir. Ek olarak, Avrupa bölgeleri arasında ölüm etkilerindeki uçurumun geniÅlemesi öngörülmektedir.”
RÄ°SKLÄ° BÃLGELER
Raporda alınacak tedbirlerle ilgili bölgesel farklılıklara deÄinilerek Åunlar kaydediliyor: “Ä°nsan saÄlıÄı hususları, en hassas nüfus gruplarına odaklanılarak, tüm ilgili politikalara ve uyum önlemlerine entegre edilmelidir. ÃrneÄin, mekansal planlama ve bina standartları, ısıyla ilgili saÄlık risklerini azaltmak için temel uyum politikası kaldıraçlarıdır. Göç ve yaÅlanan nüfus gibi sorunların yaÅandıÄı bölgelere yönelik ek çabalar olmalıdır. Bu bölgelerin iklim deÄiÅikliÄinin etkilerine uyum saÄlama kapasiteleri daha düÅüktür. Ãnümüzdeki yıllarda sıcaklık kaynaklı ölümlerin daha yoÄun yaÅanacaÄı sıcak noktalardır.”
[email protected]Â
Kaynak: Web Ãzel