Kalp ve damar hastalıkları dünyada en fazla ölüme neden olan saÄlık sorunu olmaya devam ediyor. Dünya SaÄlık Ãrgütüânün verilerine göre; 2008 yılında 17 milyon 300 bin kiÅi kalp ve damar hastalıkları nedeniyle hayatını kaybetmiÅ. 2030 yılında bu rakamın 23 milyon 400 bine yükseleceÄi öngörülüyor. SaÄlık BakanlıÄı verileri de ülkemizde her yıl 160 binden fazla kiÅinin kalp ve damar hastalıklarından yaÅamını yitirdiÄini gösteriyor.
Diyabet, hipertansiyon, metabolik sendrom, yüksek kolesterol, lipid metabolizma bozuklukları, sigara, obezite, hareketsizlik, kötü beslenme ve aÅırı stres gibi faktörler kalp ve damar hastalıklarında önemli riskleri oluÅturuyor.Â
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Sinan DaÄdelen, aslında yaÅam alıÅkanlıklarında alınacak olan önlemlerle kalp ve damar hastalıklarına baÄlı ölümlerin yüzde 30âun üzerinde bir oranla önlenebileceÄine dikkat çekerek âKalp hastalarının dikkat etmeleri gereken en önemli üç kural ise saÄlıklı beslenmek, kilo vermek ve düzenli olarak hafif egzersizler yapmaktır. Bunların yanı sıra kalp ve damar saÄlıÄıyla ilgili yapılması gereken tetkikler de yaÅamsal önem taÅımaktadırâ dedi.
Prof. Dr. Sinan DaÄdelen, kalp ve damar hastalarının dikkat etmeleri gereken kuralları anlattı; önemli öneriler ve uyarılarda bulundu.
Ä°DEAL KÄ°LONUZU KORUYUN
Kalp saÄlıÄınız için ideal kilonuzda kalmanız çok önemli. Zira, obezite yol açtıÄı sorunlar nedeniyle kalp ve damar hastalıklarında tek baÅına önemli bir risk faktörünü oluÅturuyor. Bunun nedeni ise visseral yaÄ olarak adlandırılan ve iç organlar çevresinde veya göbek altında bulunan yaÄların kalp ve damar sistemi üzerinde çok ciddi tablolara yol açmaları. Ãzellikle göbek çevresindeki yaÄlanma; insülin direnci, diyabet, tansiyon, kolesterol ve trigliserid riskini artırıyor. Ayrıca vücutta kan dolaÅımını yavaÅlatırken kanda pıhtılaÅma riskini de yükseltiyor. Bunların sonucunda damar sertliÄi, kalp krizi ve beyindeki damarlarda tıkanma geliÅebiliyor.
SÄ°GARAYI HEMEN ÃÃPE ATINÂ
Sigara kullanmak kalp damar hastalıklarından ölüm riskini 2-3 kat artırıyor. Erkeklerde kalp ve damar hastalıÄına yakalanma riski günde 1- 4 sigarayla 1.7 kat, günde 25 ile üzeri sigarayla 2.6 kat yükseliyor. Kadınlarda da  risk günde 1- 4 sigarayla 1.9 kat, 14-24 sigarayla 4.3 kat ve 25 ile üzeri sigarayla 5.4 kat artıyor. Ayrıca pasif içicilik de riski yükselten önemli bir etken. Dolayısıyla kalp ve damar saÄlıÄınız için sigarayı hemen bırakın ve içilen ortamlarda da bulunmayın.Â
MÄ°DENÄ°ZE FAZLA YÃKLENMEYÄ°N
AÅırı ve gereksiz yemek; fazla insülin salınımını, karaciÄer yaÄlanmasını ve kan yaÄlarını artırırken egzersiz yapmayı zorlaÅtırıyor. Bu tablo da çaÄımızın önemli sorunu olan obeziteyle sonuçlanıyor. Mideye aÅırı yüklenildiÄinde ayrıca kan akımı mide ve baÄırsaklara yönelmek zorunda kalıyor. Kalbe giden kan miktarının azalması nedeniyle kalp görevini yaparken büyük bir efor sarf ediyor. Bunun sonucunda kalp krizi, yüksek tansiyon atakları ve inme gibi önemli problemler geliÅebiliyor. Prof. Dr. Sinan DaÄdelen, midenize aÅırı yüklenmemeniz için acıkmadan sofraya oturmamanız, sık ve aralıklı yemeyi alıÅkanlık haline getirmeniz ve sofradan tam olarak doymadan kalkmanız gerektiÄini vurguluyor.
GÃNDE EN AZ 1.5 LÄ°TRE SU ÅART
Vücudumuz için yaÅamsal öneme sahip olan su aynı zamanda kalbimiz üzerinde de kritik bir rol üstleniyor. Yeterli su tüketimi kanın koyulaÅmasını önleyerek daha akıcı olmasını saÄlıyor. Böylece kanın vücutta dolaÅımını kolaylaÅtırıyor ve kalbin pompalama görevini daha az eforla yapmasını mümkün kılıyor. Kalbimiz de daha az enerji harcadıÄı için aÅırı yükten korunmuÅ oluyor. Yeterli su içmek kandaki sodyum konsantrasyonunu da düÅürerek böbrekleri koruyor ve kalp yetersizliÄi riskini de azaltıyor. Dolayısıyla kalp saÄlıÄınız için günde en az 1.5 litre su içmeyi alıÅkanlık edinin. Ancak böbrek rahatsızlıÄınız varsa, sıvı kısıtlaması gerektiÄi için hekiminizin önerdiÄi miktarda su içmeniz gerekiyor.Â
HER GÃN 30 â 40 DAKÄ°KA YÃRÃYÃÅ ÃOK ÃNEMLÄ°
Düzenli yapılan egzersizler kardiyovasküler sistemin yanı sıra kardiyak risk faktörlerinden olan obezite, kan basıncı, lipid profili, glukoz toleransı, ve tromboz üzerinde olumlu etkiler saÄlıyor. Yapılan bilimsel çalıÅmalar; düzenli ve doÄru yapılan egzersizlerin kalp ve damar hastalıklarından ölüm riskini yüzde 23 oranında azalttıÄını gösteriyor.  Kalp saÄlıÄınız için hekiminiz aksini önermedikçe, her gün en az 30 â 40 dakika, düz bir zeminde tempolu yürüyüŠyapmayı alıÅkanlık edinin.
DOÄRU BESLENME ALIÅKANLIÄI KAZANIN
Kalp saÄlıÄınız için doÄru ve yeterli beslenme alıÅkanlıÄı kazanmanız yaÅamsal öneme sahip. Obezite, yüksek doymuÅ yaÄların artması, hipertansiyon, kalp yetersizliÄi ve damar sertliÄi riskini artırdıÄı için un ve un ürünlerini, Åeker ile türevlerini sınırlı miktarda tüketmelisiniz. Ayrıca aÄır yaÄlı, niÅastalı ve aÅırı tuzlu besinlerden de mutlaka kaçınmalısınız. Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Sinan DaÄdelen, damarın duvar hücrelerine olan yararı ve damar tıkanıklıÄı riskini azaltması nedeniyle özellikle omega yaÄ asitleri gibi doymamıŠyaÄ asitlerinin zengin olduÄu besinleri tercih etmeniz gerektiÄini belirterek, âBu nedenle et ürünü olarak omega yaÄ açısından zengin olan balık daha fazla tüketilmelidir. Ayrıca bitkisel yaÄlar sınırlı kullanılmalı, taze sebze ve bakliyat tüketimi de artırılmalıdırâ diyor.
METABOLÄ°K SENDROMA DÄ°KKAT!
Kalp ve damar hastalıklarında en önemli risklerden birini son yıllarda görülme sıklıÄı giderek artıŠgösteren ve âmetabolik sendromâ olarak adlandırılan hastalıklar dizini oluÅturuyor. Bunlar içerisinde; diyabet ya da insülin direnci, hipertansiyon, iyi kolesterol HDLânin düÅük olması, trigliserid yaÄ yüksekliÄi (kan yaÄı yüksekliÄi) ve aÅırı kilo yer alıyor. Bu sorunlardan üç veya daha fazlasının bir arada bulunması durumunda âmetabolik sendromâ tanısı konuluyor. Dolayısıyla hipertansiyon, kolesterol, kan Åekeri ve trigliseride yönelik tahlillerinizi ihmal etmeyin.
HÄ°ÃBÄ°R ÅÄ°KAYETÄ°NÄ°Z OLMASA BÄ°LE⦠Â
Ãzellikle ailenizde kalp ve damar hastalıkları öyküsü, kilo problemi, diyabet, hipertansiyon, yüksek kolesterol, sigara ve hareketsizlik gibi problemleriniz varsa, herhangi bir yakınmanız olmasa bile düzenli olarak kalp saÄlıÄınıza yönelik hekim muayenesi ile tetkiklerinizi yaptırmayı asla ihmal etmeyin. Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Sinan DaÄdelen,  kalp ve damar hastalıklarının yaklaÅık yüzde 50âsinin son ana kadar herhangi bir sinyal vermediÄi uyarısında bulunarak, âAksi halde maalesef âdaha dün beraberdik, nereden çıktı bu kalp kriziâ cümlesini çok duyarız ve sonradan geriye doÄru sebep ararızâ diyor.
GELÄ°ÅÄ°GÃZEL TAKVÄ°YE KULLANMAYIN!Â
Hekiminiz önermedikçe, âkalp saÄlıÄıma iyi gelirâ düÅüncesiyle vitamin veya mineral takviyesi kullanmayın. Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Sinan DaÄdelen âBu takviyelerin içeriÄinde kullanılan maddelerin tamamı kimyasal iÅlemlerden geçmektedir ve bazen kalp ile damar saÄlıÄına zarar verebilmektedir.  Yapılan uluslararası çalıÅmalarda, bu tür takviyelerin damar sertliÄi ve kalp krizi riskini önlediÄi veya azalttıÄı asla ispatlanmamıŠve tavsiye edilmemiÅtirâ uyarısında bulunuyor.
Ä°LAÃLARINIZI DÃZENLÄ° KULLANIN
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Sinan DaÄdelen, kalp ve tansiyon ilaçlarınızı mutlaka hekiminizin önerdiÄi Åekilde düzenli olarak almanız gerektiÄi uyarısında bulunarak âKan basıncında veya  nabızda yükselme ya da düÅme gibi sorunlar geliÅirse ilaçların doz ayarlamaları için hekimle mutlaka görüÅülmelidir. Ãzellikle tansiyon ilacı, idrar söktürücü veya kan sulandırıcı ilaç kullanılıyorsa,  hekimin belli aralıklarla önerdiÄi tahliller de mutlaka yaptırılmalıdırâ  diyor.