Ä°stanbul Rum azınlıÄının din görevlilerini yetiÅtiren Heybeliada Ruhban Okulu’nun yeniden açılması açılması gündemde. 1971 yılında Tevhidi Tedrisat Kanunu’na aykırılık nedeniyle kapatılan okulda restorasyon çalıÅmalarına hız verildiÄi belirtiliyor. Yunan basınına açıklamalarda bulunan Fener Rum PatriÄi Bartholomeos, okulun açılması yönünde çalıÅmalar yapıldıÄını söylerken geçtiÄimiz aylarda Milli EÄitim Bakanı Yusuf Tekin de Heybeliada’daki okulu ziyaret etmiÅ; burada yaptıÄı açıklamada “Ruhban Okulu’nun yeniden faaliyete geçmesi için çalıÅmalarımızı yapıyoruz” demiÅti. Okulun hangi yasa kapsamında açılacaÄına dair önümüzdeki hafta Ankara’da önemli bir toplantı yapılacaÄı belirtilirken; Lozan AnlaÅması’ndaki “mütekabiliyet” çerçevesinde Ä°stanbul Rumları ile karÅılıklı haklara sahip olan Batı Trakya Türkleri de yaÅadıkları sorunları gündeme getiriyor.
MÃTEKABÄ°LÄ°YET NEDÄ°R?
Türkiye ve Yunanistanâın taraf olduÄu anlaÅmalar uyarınca Batı Trakyaâdaki Türk nüfus ile Ä°stanbul, Gökçeada ve Bozcaadaâdaki Rum Ortodoks nüfus, iki ülke arasındaki zorunlu mübadelenin dıÅında bırakıldı. Bu çerçevede, Batı Trakya’da 150 bin kadar Müslüman Türk azınlık mensubu yaÅıyor. 1923 Lozan BarıŠAntlaÅmasıâyla Batı Trakya Türk toplumuna âazınlıkâ statüsü tanınırken, Lozan AntlaÅmasıânın 37. ila 44. maddeleri, Türkiyeâdeki Müslüman olmayan azınlıkların haklarını düzenliyor. 45. maddede ise, Türkiyeânin Müslüman olmayan azınlıklara tanıdıÄı hakların Yunanistan tarafından da, topraklarında bulunan Müslüman azınlıÄa tanımak zorunda olduÄu belirtiliyor.
1971’DE KAPATILMIÅTI
Rumeli Balkan Stratejik AraÅtırmalar Merkezi (RUBASAM) BaÅkanı Süheyl ÃobanoÄlu, Yunan hükümetlerinin yıllar içinde Batı Trakya Türklerinin Lozan’dan kaynaklanan haklarını askıya aldıÄını belirterek Åunları söyledi: “Bu konuda ciddi bir sorun var. Batı Trakya Türklerinin mütekabiliyet esaslarıyla ele alınması gereken hakları göz ardı edilebiliyor. Ruhban Okulu 1971 yılında Tevhidi Tedrisat Kanunu çerçevesinde kapatılmıÅtı. KarÅılıklı görüÅmelerde bunun detayları oluÅturulacak ve sanırım bir üniversiteye dönüÅtürülecek. Müfredat kapsamında teoloji ve güzel sanatlar dersi olacak. Bu yolla bu iÅin çözümüne gidecekler ancak sözünü ettiÄim öneri daha önce Patrikhane yetkilileri tarafından kabul edilmemiÅti.”
MAAÅLARI HALK ÃDÃYORÂ
Batı Trakya’da 150 bin Türkün en öncelikli sorunun eÄitim olduÄunu belirten ÃobanoÄlu Åöyle konuÅtu: “Batı Trakya’daki Türk okullarından bazıları kapatıldı. Bazı okulların tadilatına izin verilmezken, öÄretmen atamasına, kitapların yenilenmesine de izin yok. Batı Trakya Türkleri, Yunan devletine sadakatle yaÅıyor ancak sanki düÅmanmıŠgibi bir muameleye tabi tutuluyor. Ãstelik, Türk okullarının bütün finansmanı, öÄretmenlerin maaÅları Türkler tarafından karÅılanıyor. Bizim hükümetimizden, bakanlıÄımızdan talebemiz Batı Trakya’daki Türklerin de haklarının yerine getirilerek çözüm yollarının oluÅturulması.”
1600 YILLIK TARÄ°H
Bir diÄer önemli sorunun da Batı Trakya’daki Türk varlıÄının kabul edilmemesi olduÄunu belirten ÃobanoÄlu, “Buradaki Türk nüfusu, 1300’lü yıllardan itibaren Osmanlı ile beraber Trakya’ya göç eden Türklerin torunları. Daha da eskilere gidersek,300’lü yıllarda Hunlarla birlikte Karadeniz üzerinden gelenler var. Batı Trakya’da neredeyse 2 bin yıllık varlıÄımız söz konusu. Dolayısıyla biz orada geçici, göçebe deÄiliz” dedi.
KÃTÃYE GÄ°DÄ°YOR
Batı Trakya Türkleri DayanıÅma DerneÄi BaÅkanı Hasan Küçük ise Türk azınlıÄın haklarının son 10 yılda daha kötüye gittiÄini söylerken; “10 yıllık süreçte Yunanistan’da öÄrenci azlıÄı bahane edilerek Türk okullarının kapatılması gündemde. Lozan’ın mütekabiliyet maddesine göre Ä°stanbul Rum azınlıÄının bütün haklarının Batı Trakya Türklerine uygulanması gerekiyor. Yunanistan 100 yıldır asimilasyona dayalı olarak Türk kimliÄini kabul etmiyor. Batı Trakya Türk azınlıÄının haklarının da iade edilmesi gerekiyor” diye konuÅtu.
[email protected]Â
Kaynak: Web Ãzel