Hayat pahalılıÄı, eÄitimdeki fırsat eÅitsizliÄi, yaÅam Åartlarının zorlaÅması ile beyin göçü de artıyor. TÃÄ°K’in yayınladıÄı 2021-2023 dönemine iliÅkin yükseköÄretim beyin göçü istatistiklerine göre, yükseköÄretim mezunlarının beyin göçü oranı yüzde 2 olurken, yeni mezunlar ise en çok ABDâye gitmeyi tercih ediyor. Son yıllarda liseden yeni mezun olanlar arasında da yurt dıÅında üniversite tercih edenlerin sayısı arttı. Türkiye’nin en yüksek puanlı liselerinden olan Ä°stanbul Erkek Lisesi’nin 2024 mezunu 155 öÄrencisinden 146’sının üniversite eÄitimi için Almanya ve Ä°sviçre’yi tercih ettiÄi öne sürülürken, yalnızca 9 mezunun Türkiye’deki üniversitelerden yana tercih yaptıÄı gündeme geldi. Artan beyin göçünün yakın gelecekte ne gibi sorunlara yol açacaÄı ise hem endiÅe hem de merak konusu.
TÃRKÄ°YE Ä°ÃÄ°N ÃZÃCÃ
Ankara Ãniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Göç AraÅtırması Merkezi Müdürü Prof. Dr. Murat ErdoÄan, beyin göçünün ciddi sorunlardan biri olduÄunu belirtirken, “Ãlkemizin doÄal kaynakları yetersiz. Türkiyeânin en büyük kaynaÄı ‘genç beyinler.’ Ãzellikle yapay zeka ve pek çok teknolojik ürünün devreye girdiÄi bu dönemde nitelikli insanların ülkeden uzaklaÅması, Türkiye için çok üzücü. Beyin göçü yakın gelecekte ekonomi, sosyal yapı ve demokrasi açısından olumsuz etkiler yaratabilir” dedi.
Ä°TÄ°CÄ° ETKENLER ARTTI
Beyin göçünün globalleÅen dünyada birçok ülke için sorun olduÄunu da sözlerine ekleyen Prof. Dr. ErdoÄan, “Ä°nsanlar daha iyi bir yaÅam arayıÅında oldukları için daha iyi bir pozisyon buldukları ya da daha çok kazandıkları zaman gidiyorlar. Bunu engellemek çok zor. Ancak Türkiyeâdeki sorun Åu; gençler için daha fazla kazanç gibi çekici etkenlerin yanı sıra, itici faktörler de artmıŠdurumda. Ä°tici etkenlerin baÅında ise; insanların kendilerini güvende hissetmemesi, hukuk sistemine inanmaması ve Türkiyeânin istikrarsızlıÄından kaynaklanan bir tehdit algısı var” diye konuÅtu.
REKABET EDEMEYÄ°Z!
EÄitim SosyoloÄu Prof. Dr. Tunay Kamer de beyin göçünün son yıllarda Türkiyeâde önemli bir sorun haline geldiÄini düÅünenlerden. Nitelikli iÅgücü ve eÄitimli gençlerin yurt dıÅına göç etmesinin ekonomik ve sosyal kalkınma açısından ciddi riskler taÅıdıÄını dile getiren Prof. Dr. Kamer Åunları söyledi: “Beyin göçü özellikle mühendislik, teknoloji, tıp ve yükseköÄretim gibi stratejik alanlarda nitelikli iÅgücü kaybına neden oluyor. Bu durum, Türkiye’nin ekonomik büyümesini ve teknoloji üretim kapasitesini zayıflatacaktır. Yüksek katma deÄerli sektörlerde nitelikli eleman eksikliÄi, ulusal inovasyon kapasitesini azaltarak Türkiye’nin uluslararası rekabet gücünü olumsuz etkiler.”
HUZURSUZLUK YARATIR
“Beyin göçü, akademik personel açıÄını ortaya çıkarır. Bu durum Türkiye’deki bilimsel araÅtırma ve geliÅtirme projelerinin azalması, uluslararası akademik saygınlık ile ülkenin bilimsel çıktılarının kalitesini olumsuz etkiler. Doktor ve mühendis açıÄını kapatmak için göçmen iÅgücü stratejisi ise riskler taÅıyor. Göçmen doktor ve mühendislerin dil engeli ve kültürel farklılıklar nedeniyle uyum saÄlamaları zor olabilir. Dahası bu durum toplumsal huzursuzluÄa neden olur.”
PLANLAMA YAPILMALI
Turgay Polat (EÄitim Analisti)
“Türkiye, artan beyin göçü nedeniyle ciddi kan kaybediyor. Bu süreç çok kısa sürede Türkiye aleyhine ciddi sonuçlar doÄuracaktır. ÃrneÄin, üniversitelerin nitelik kaybetmesi yeni buluÅların ve üretimin azalması gibi etkiler göreceÄiz. Beyin göçünü önlemek kolay deÄil. Sorunun maddi imkanlar kadar kültürel, sosyal ve hukuki boyutları da var. Bu sorunu çözmek için bu göçmen politikasının çözüm olmayacaÄını söylemeliyim. Ãünkü biz nitelikli insan gücü aramak yerine niteliksiz ve ülke kaynaklarını ve algısını bozan bir göçe izin veriyoruz. Bunun yerine nitelikli insan gücünü Türkiyeâye çekecek ve bize deÄer katacak insanlara çaÄrı yapan bir programa ihtiyacımız var.”
[email protected]
Kaynak: Web Ãzel