UlaÅtırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir UraloÄlu,, Ä°stanbul’da düzenlenen Türkiye Yüzyılında Sürdürülebilir UlaÅım Zirvesi’nin açılıŠoturumunda soruları yanıtladı.
Azerbaycan’ın baÅkenti Bakü’de düzenlenen BirleÅmiÅ Milletler (BM) İklim DeÄiÅikliÄi 29. Taraflar Konferansı (COP29) kapsamındaki “Sürdürülebilir ve Dijital Orta Koridor ve Ãtesi” baÅlıklı Bakanlar Yuvarlak Masa Toplantısı’na katılımı hatırlatılan UraloÄlu, burada hem deneyimlerini paylaÅtıklarını hem de diÄer ülkelerin tecrübelerinden faydalanmaya çalıÅtıklarını söyledi.
Sürdürülebilir ulaÅım baÅlıÄında karbon emisyonunu nasıl azaltabileceklerini, iklim deÄiÅikliÄinin önüne nasıl geçebileceklerini ya da bunun olumsuz etkilerini nasıl azaltabileceklerini konuÅtuklarını dile getiren UraloÄlu, iklim deÄiÅikliÄinin sonuçlarına karÅılık dirençli yapılar ve dirençli ulaÅım altyapısı yapılması gerektiÄini anlattı.
UraloÄlu, zirvede, aynı zamanda atıkla mücadelenin ele alındıÄını, sıfır atık noktasında nelerin yapılabileceÄine dair görüÅmeler yaptıklarını bildirdi.
“KALKINMA YOLU PROJESÄ°’NÄ°N YAPIMINA ÃNÃMÃZDEKI YIL BAÅLAMA GAYRETÄ°NDEYÄ°Z”
Bakan UraloÄlu, Kalkınma Yolu Projesi’nde ve Zengezur Koridoru’ndaki son duruma iliÅkin soru üzerine, Åu açıklamalarda bulundu:
“Kalkınma Yolu, Basra Körfezi’nde Fav Limanı’ndan 1200 kilometrelik demir yolu ve otoyolla Ovaköy Sınır Kapısı’na gelecek. Oradan da yaklaÅık 2 bin 92 kilometrelik hatla Kapıkule Sınır Kapısı’na kadar gidebilecek. Tabii üç tane denize açılması söz konusu. Hatta bu koridordan Rusya’ya ya da Kafkasya bölgesine açılma söz konusu. Dolayısıyla bu proje kıymetli. Neredeyiz? Projede Katar, BirleÅik Arap Emirlikleri, Irak ve biz varız. Burada proje bitme noktasına geldi. Finansmanını ve iÅletilmesi dahil bunları konuÅuyoruz. Ãnümüzdeki senenin içerisinde yapıma baÅlayabilir miyiz diye bir gayret içerisindeyiz. Ama elbette Irak’ta mesafe almanın zorluklarını da biliyoruz. Ama istediÄimiz hızda olmasa da o projede ilerliyoruz. O proje gerçekten Türkiye’ye, coÄrafyaya ciddi katkı saÄlayacak.”
UraloÄlu, Türkiye’nin Zengezur Koridoru ile Azerbaycan’a ve Türk dünyasına doÄrudan baÄlanabilme imkanı olacaÄını kaydederek, bu koridordaki çalıÅmalardan bahsetti.
“ERMENÄ°STAN, ZENGEZUR KORÄ°DORU’NUN KENDÄ° ÃLKESINDEN GEÃMESÄ° Ä°ÃÄ°N Ä°STEKLÄ°”
UlaÅtırma ve Altyapı Bakanı UraloÄlu, 224 kilometrelik Kars-IÄdır-Aralık-Dilucu Yüksek Standartlı Demir Yolu Projesi’nin ihalesini yaptıklarını kaydederek, Åu deÄerlendirmelerde bulundu:
“Muhtemelen önümüzdeki yılın ilk aylarında ona baÅlamıŠolacaÄız. Buradaki soru bu güzergahın Ermenistan’dan mı Ä°ran’dan mı geçeceÄi? Burada tamamen Azerbaycan’ın ne dediÄine bakıyoruz. Mesela Uluslararası Yol Federasyonu’nun Dünya Kongresi’ni Ä°stanbul’da düzenlemiÅtik. Ermenistan UlaÅtırma Bakanı geldi, onunla da konuÅmuÅtuk. Onların bu güzergahın kendi ülkelerinden geçmesi noktasında bir isteklerinin ve iradelilerinin olduÄunu söylemek isterim. Oradaki Azerbaycan’ın ne dediÄi bizim için kıymetli. Biz de ona göre vaziyet alırız. DiÄer taraftan projenin hızlıca ilerlediÄini söyleyebiliriz.”
UraloÄlu, akıllı ulaÅım ve bölünmüŠyollara iliÅkin soruya karÅılık, bölünmüŠyolların kentlere saÄladıÄı katkıdan bahsederek, 2002’de 6 bin 101 kilometre olan bölünmüŠyol uzunluÄunu 29 bin 500 kilometrelere getirdiklerini anlattı.
Burada CumhurbaÅkanı Recep Tayyip ErdoÄan’ın büyük bir irade ve imkan ortaya koyduÄunu ifade eden UraloÄlu, “Sadece 6 il birbirine baÄlanabiliyordu. Åu anda 77 il birbirine bölünmüŠyollarla baÄlanabiliyor. 2002’de sadece 8,5 milyon olan araç trafiÄi bugün 30,5 milyona çıktı. O gün Åehirler arasındaki ortalama seyahat hızı 40 kilometre saatti. Bugün 90 kilometre saate çıktı. 30,5 milyon olmasına raÄmen.” Åeklinde konuÅtu.
“(AKILLI YOL) MUHTEMELEN 2026’DA DA Ä°LK DENEMELERE BAÅLARIZ”
UlaÅtırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir UraloÄlu, akıllı ulaÅım projelerine iliÅkin bir yorum üzerine, akıllı ulaÅım altyapılarının çok pahalı olduÄu için tam kapasite kullanılması gerektiÄini söyledi.
Yola yerleÅtirilecek her türlü sensör, kamera ve akıllı levhalarla birlikte önce aracın yolla, sonra aracın araçla haberleÅmesini saÄlayacaklarını vurgulayan UraloÄlu, Åu açıklamalarda bulundu:
“Bu noktada akıllı ulaÅım sistemlerini test edeceÄiz. Güney Kore’de yoÄun bir Åekilde kullanılıyor. Amerika’da belli modeller var. Ama biz kendi modelimizi üretiyoruz. Bu konuda Türksat ve Karayolları Genel MüdürlüÄümüz yoÄun bir Åekilde çalıÅıyor. ASELSAN elbette sürecin içerisinde. Hasdal ile İstanbul Havalimanı arasında 30 kilometrelik kesimde inÅallah deneme sürecini baÅlatıyoruz. Bunu yapabilmek için de altyapı dediÄimiz fiber optiklere de ihtiyacımız var. 15 kilometre Türkiye’de bir fiber optik aÄı döÅeyeceÄiz. Aynı zamanda haberleÅmede ve bu akıllı yollarda da onu kullanmıŠolacaÄız. Ãnümüzdeki birkaç yıl içerisinde pilot uygulamaları görmüŠolacaÄız. (Hasdal ile havalimanı arasında) Ãnümüzdeki sene imalatlara baÅlarız. Muhtemelen 2026’da da ilk denemelere baÅlarız.”
“DÃNYA BANKASI Ä°LE ÃÃÃNCÃ KÃPRÃDEN GEÃECEK DEMÄ°R YOLU PROJESÄ°NÄ°N GÃRÃÅMELERÄ° SÃRÃYOR”
UlaÅtırma ve Altyapı Bakanı UraloÄlu, demir yollarında son 22 yılda yapılan yatırımlardan bahsederek, 2 bin 251 kilometresi yüksek hızlı ve hızlı tren yolu olmak üzere 3 bin kilometre yeni demir yolu inÅa ettiklerini ve bu alandaki uzunluÄu yaklaÅık 14 bin kilometreye çıkarttıklarını söyledi.
Demir yolu uzunluÄunda 2028 hedefinin 17 bin 500-18 bin kilometre olduÄunu, 2053’te bunu yaklaÅık 29 bin kilometreye çıkartacaklarını dile getiren UraloÄlu, demir yolu taÅımacılıÄının çevre kirliliÄini önleme ve ihracatı artırma gibi katkılarından bahsetti.
UraloÄlu, ülke genelinde açılacak yeni demir yolu hatlarına iliÅkin bilgiler vererek, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün üzerinden geçecek demir yolu hattına iliÅkin Dünya Bankası ile görüÅmelerin sürdüÄünü, ihaleyi gelecek yıl yapmayı hedeflediklerini bildirdi.
“Ä°STANBUL’UN 1000 KÄ°LOMETRELÄ°KÂ METROÂ HATTINA Ä°HTÄ°YACI VAR”
Bakan UraloÄlu, kent içi raylı sistemlerine iliÅkin soruya yönelik, artan nüfusa karÅılık artık toplu ulaÅımın yerin altına indirilmesi gerektiÄini söyledi.
Ä°stanbul’a Åu anda 1000 kilometrelik metro hattı gerektiÄini ancak mevcut uzunluÄun yaklaÅık 400 kilometre olduÄunu, bunun da 170 kilometresini BakanlıÄın yaptıÄını dile getiren UraloÄlu, Åu anda devam eden 22 kilometrelik raylı sistem projelerinin bulunduÄunu anlattı.
“Bunları tamamladıktan sonra bizim Ä°stanbul’da Bakanlık olarak yapacaÄımız bir Åey yok.” ifadesini kullanan UraloÄlu, Åöyle devam etti:
“Ana arterler, mesela havalimanı baÄlantıları tamam bizim görevimiz ama onun haricindekiler belediyenin görevidir. Belediye ancak talep ederse, CumhurbaÅkanı’mız da uygun görürse BakanlıÄa geçer bu sorumluluk. Yoksa tamamen sorumluluk belediyelerin kendilerinde. Bu noktada yapılması gereken birçok iÅ var. Mesela, ‘Yolları yaparak biz trafiÄi çözemeyiz’ diyen belediye baÅkanlarımız var. Tamam hani geçmiÅte yapılan bir yolu belki kapatmanız da gerekecektir. YayalaÅtırmanız da gerekecektir ama mutlaka onun alternatifini koyarak. Yoksa alternatifini koymadan söylem olarak belki kulaÄa hoÅ geliyor olabilir ama doÄru olmadıÄını söyleyebilirim. AÅaÄı yukarı 14 ilde yaptıÄımız, planladıÄımız iÅler var. Bakanlık olarak bunları takip ediyoruz.”
“Ä°STANBUL HAVALÄ°MANI’NDA KAPASÄ°TE KATLANACAK”
UlaÅtırma ve Altyapı Bakanı UraloÄlu, havacılıkta yaptıkları projelerden bahsederek, 2002’de 34 milyon olan hava yolu yolcu sayısının bu yıl 230 milyona çıkmasını beklediklerini söyledi.
Havalimanı sayısını 26’dan 58’e çıkarttıklarını, bu sayısının devam eden 2 projeyle muhtemelen 2026’da 60’a çıkacaÄını dile getiren UraloÄlu, “Åu anda 130 ülkede 347 noktaya uçuyoruz. Böyle baÅka bir ülke yok. Sene sonuna kadar da 349 olacak. Bunlar ileriyi planlayarak ve gereklerini yaparak oluyor.” diye konuÅtu.
UraloÄlu, Ä°stanbul Havalimanı’nı bu yıl 80 milyon yolcunun kullanmasını beklediklerini kaydederek, “Dünyada paralel 3 piste aynı anda operasyon sadece Amerika’da yapılabiliyor. Biz inÅallah 17 Nisan’da Ä°stanbul Havalimanı’nda uygulamaya geçeceÄiz. Gerekli eÄitimleri aldık. Kapasitemizi bir anlamda da katlamıŠolacaÄız. Ä°stanbul Havalimanı’ndaki hedefimizin de yıllık 200 milyon yolcu olduÄunu söylemek isterim.” ifadelerini kullandı.
Denizcilik alanında hayata geçirdikleri proje ve yatırımlara iÅaret eden UraloÄlu, liman sayısını 152’den 217’ye yükselttiklerini, orta vadede yeni liman ihtiyaçlarının olmadıÄını ancak bölgesel ihtiyacın bulunduÄunu bildirdi.
UraloÄlu, “Mesela Akdeniz’de böyle bir ihtiyacımız var. Mersin ve Adana’da bir proje çalıÅmamız devam ediyor. Bazı yerlerde kapasite geliÅtirmeyle ilgili çalıÅmalarımız var. Mesela Rize İkizdere Lojistik Merkezi’ne devam ediyoruz. Ä°nÅallah 2026’da orayı faaliyete açmıŠolacaÄız. Denizcilikle ilgili yatırımların birçoÄunu yaptık. Ancak yat baÄlama kapasitesini biraz daha geliÅtirmemiz gerekiyor. 8 bin olan yat baÄlama kapasitesini yanlıŠhatırlamıyorsam 25 binin üzerine çıkardık ama yetmiyor. Bu noktada yapmamız gerekenler var. Devam edenler ve planladıklarımız var. ” Åeklinde konuÅtu.
“2025’Ä°N Ä°LK ÃEYREÄÄ°NDEÂ 5G Ä°HALESÄ°NÄ° YAPMAK Ä°STÄ°YORUZ”
Bakan UraloÄlu, 5G’ye geçiÅle ilgili net takvimin açıklanacaÄını belirterek, “Ãnümüzdeki senenin ilk çeyreÄinde ihalesini yapmak istiyoruz. 2026’nın hemen baÅında da ilk sinyali verelim diye bir gayretimiz var. Ama Åu anda Türkiye’de 30 tane tesiste bunun deneyimlendiÄini, 5G lisansının verildiÄini söylemek isterim.” açıklamasında bulundu.
Türkiye’de farklı platformlarda 75 milyona yakın sosyal medya kullanıcısı bulunduÄunu dile getiren UraloÄlu, “Gerçekten dinamik, çok hızlı geliÅen ve deÄiÅen bir süreç. Buna yönelik biz bir dünya kanuni ve hukuki düzenlemeler yaptık. Ama dediÄim gibi deÄiÅen duruma göre bunları mutlaka revize etmemiz elbette gerekiyor.” diye konuÅtu.
UraloÄlu, Instagram’ın kapatılma ve yeniden eriÅime açılma süreciyle o dönemde Åirketle aralarında yaÅananları anlatarak, sözlerini Åöyle tamamladı:
“Artık sosyal medya platformlarının tamamının temsilcisi var. Bizim söylediklerimizi dikkate almak durumundalar. Ä°ki hafta önce 119 FETÃ’cü hesabı kapattırdık. Biz yasakçı zihniyette olmak istemiyoruz. Esasında yasakçı zihniyette olan tam da bu platformların bir kısmı. Sizin paylaÅımınızı engelliyor, yasaklıyor ve buna müsaade etmiyor. Onlar size müsaade etmezken, ülke olarak hassasiyetlerinizi dikkate almayana gereÄini yapmak durumundasınız. Biz kapatmaktan, yasaklamaktan yana deÄiliz.”