İklim, maden, turizm, miras! Zeytin ağacı tehdit altında

Sakarya Üniversitesi Ä°nsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Beyza Ustaoğlu, Balıkesir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ä°sa Cürebal ve Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Ana Bilim Dalı doktora öğrencisi Muhammed Mustafa Özdel, Türkiye’de zeytin tarımının iklim değişikliğinden nasıl etkileneceğini; 2050 ve 2070 yılları için “ılımlı” ve “kötümser” iki ayrı başlık altında inceledi. Hazırlanan bilimsel rapora göre Ege Bölgesi’ndeki zeytinlikler, ısınmayla birlikte küçülürken iklim değişikliği Karadeniz Bölgesi’ni zeytin üretimine uygun hale getirebilir. Haber Global Web Özel’e açıklamalarda bulunan Egeli zeytin üreticileri ise iklim değişikliğinden önce bölgede zeytinciliği tehdit eden güncel sorunlar olduğunu söyledi.

UZUN SENARYOLAR

Zeytinliklerin büyük risk altında olduğu Ege Bölgesi için 2050 ve 2070 yılları için senaryolar hazırlandı. Buna göre Ege Bölgesi’nde zeytin üretimi için “çok uygun” ve “uygun” olarak nitelenen alanların gelecekte daha çok kıyıya çekilebileceği, “çok az uygun” olarak nitelenen alanların ise bölgenin iç ve yüksek kesimlerine doğru genişleyeceği belirlendi. Söz konusu alanlardaki zeytin ağaçlarının, uzun süreli yüksek sıcaklıklar ve kuraklığa karşı savunmasız olduğu vurgulandı.

YAKIN TEHDÄ°TLER

Küresel ısınmaya bağlı risklerin gerçekleşeceği tarihler yaklaşırken Egeli zeytin üreticileri zeytinlikleri ve diğer tarım alanlarını tehdit eden güncel risklerle ilgili bilgi verdi. Çanakkale Zeytinyağı ve Zeytin Üreticileri Derneği Başkanı Cem Erdilek bölgede zeytinlikleri küçülten etmenlerin başında miras hukuku olduğunu belirterek şunları söyledi: “Zeytinlik alanların iklime bağlı olarak küçülmesinin yanı sıra farklı nedenlerle küçülmelere de tanık oluyoruz. Bunlardan birisi zeytinliklerin miras yoluyla bölünmesi. Miras yoluyla intikalde zeytin alanları kişi başı üç dört dönüme kadar düşebiliyor. Dört dönüm için de kimse zeytincilik yapmaya kalkışmıyor. Buna bir çözüm getirilmesi gerekiyor. Milli servet kendi kaderine terk ediliyor. Miras yoluyla intikallerde sınırların üste çekilmesi lazım. 100 dönümün altındaki zeytinliklerinin paylaştırılmaması gerekiyor. Zeytincilik yapacaksanız 100 dönümden az bir yerden gelir elde edilemez. 200 dönüm yeri işlerseniz para kazanırsanız ama 3-5 dönümlük yerler arsa gibi görülüyor ve ona göre değerlendiriliyor.”

ZEYTİN AĞACI TAŞINABİLİR

Zeytincilik yapılan bölgelerin değişmesi konusunda da değerlendirme yapan Erdilek, “Zeytin ağacı taşınabilen bir ağaç. Eğer araziyi farklı bir şekilde değerlendirmek için zeytin ağaçlarının taşınması gerekiyorsa bu yapılabilir. Ama bunu yaparken belli şartların uygulanması gerekiyor. Ağaçların bulunduğu alanın üzerine farklı bir şey yapılıyorsa o ağaçların taşınması şart koşulmalı. Çevrimizde zeytinliklerin kesildiğini üzerine yazlıkların yapıldığını görüyoruz.”

TURÄ°ZM VE MADENLER

Ayvalık Zeytin Üreticileri Derneği Başkanı Aydın Şensal da iklim değişikliğinin zeytin üretimine etkisi konusunda yakın zamanda çalıştaylara katıldığını belirterek, madenler ve turizm için verilen imar izinlerinin küresel ısınmadan önce zeytinlikleri küçültmeye başladığını söyledi. Şensal, “Dünyada da küresel ısınmadan dolayı tarım alanlarının küçüldüğü, bazı ürünlerin farklı bölgelere kaydığı aşikar. Biz daha çok kendi bölgemizde tarım alanlarının, doğal alanlarının tahrip edildiğini görüyoruz. Ayvalık’ta son dönemde tarım alanları küçülüyor. Sadece zeytin de değil bütün tarım alanları acımasızca talan ediliyor. Küresel ısınmaya ek olarak bunlar da var” dedi.

[email protected]

Kaynak: Web Özel