KOBÄ°’ler toplam girişim sayısının yüzde 99,7’sini oluşturdu

Türkiye Ä°statistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılında küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBÄ°), Türkiye’deki toplam girişim sayısının yüzde 99,7’sini oluşturduğunu açıkladı.

TÜİK, 2023 yılına ilişkin küçük ve orta büyüklükteki girişim istatistiklerini açıkladı. Buna göre; KOBÄ°’ler, 2023 yılında toplam girişim sayısının yüzde 99,7’sini oluşturdu. KOBÄ°’ler; istihdamın yüzde 70,5’ini, personel maliyetinin yüzde 47,9’unu, cironun yüzde 47,4’ünü, üretim değerinin yüzde 41,6’sını ve faktör maliyetiyle katma değerin yüzde 40,1’ini oluşturdu.

2023 yılında KOBÄ°’lerin; yüzde 36,1’i toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektöründe faaliyet gösterirken, yüzde 15,2’si ulaştırma ve depolama sektöründe, yüzde 12,3’ü ise imalat sanayi sektöründe faaliyet gösterdi. Toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı faaliyetlerindeki KOBÄ° istihdamının toplam KOBÄ° istihdamı içindeki oranı yüzde 26,5 olurken, personel maliyeti için bu oran yüzde 22,9, ciroda yüzde 53,2, faktör maliyetiyle katma değerde yüzde 24,8 ve üretim değerinde ise yüzde 15,6 olarak gerçekleşti.

ÇALIŞAN BAŞINA PERSONEL MALİYETİ 149 BİN LİRA

KOBİ girişimleri için 2009 yılında çalışan başına ortalama katma değer 15 bin TL iken, 2023 yılında bu değer 296 bin TL oldu. KOBİ grupları içerisinde 2009 ve 2023 yılları için en yüksek çalışan başına katma değer sırasıyla 29 bin TL ve 615 bin TL ile orta ölçekli girişimlerde gerçekleşirken, aynı yıllar için bu değerler küçük ölçekli girişimler için sırasıyla 19 bin TL ve 341 bin TL, mikro ölçekli girişimler için ise 8 bin TL ve 111 bin TL olarak gerçekleşti. 2009 yılında KOBİ girişimleri için çalışan başına ortalama personel maliyeti 8 bin TL iken, 2023 yılında bu değer 149 bin TL oldu. KOBİ grupları içerisinde 2009 ve 2023 yılları için en yüksek çalışan başına personel maliyeti sırasıyla 15 bin TL ve 255 bin TL ile orta ölçekli girişimlerde gerçekleşirken, aynı yıllar için bu değerler küçük ölçekli girişimler için sırasıyla 11 bin TL ve 185 bin TL, mikro ölçekli girişimler için ise 4 bin TL ve 75 bin TL olarak gerçekleşti.

3 BİN 475 KOBİ YÜKSEK TEKNOLOJİ SINIFINDA ÜRETİM YAPTI

Ä°malat sanayindeki KOBÄ°’ler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında, yüzde 55,6’sı düşük teknoloji sınıfında üretim yaparken, büyük ölçekli girişimlerde bu oran yüzde 43,6 oldu. KOBÄ° büyüklük gruplarına göre incelendiğinde; mikro ölçekli girişimlerin yüzde 56,7’si düşük teknoloji sınıfında üretim yaparken, yüzde 31,9’u orta-düşük teknoloji, yüzde 10,7’si orta-yüksek teknoloji ve yüzde 0,7’si yüksek teknoloji sınıfında üretim yaptı. Buna karşılık küçük ölçekli girişimlerde bu oranlar sırasıyla yüzde 50,3, yüzde 30,9, yüzde 17,7 ve yüzde 1,1 iken, orta ölçekli girişimlerde yüzde 49,6, yüzde 29,8, yüzde 19,1 ve yüzde 1,5 oldu.

KOBÄ°’LERÄ°N DOĞUM ORANI YÜZDE 15,3

2022 yılında doğan KOBÄ° girişim sayısının, 2022 yılındaki aktif KOBÄ° girişim sayısına oranı (girişim doğum oranı) yüzde 16,2 ve 2022 yılında doğan KOBÄ° girişimlerindeki istihdamın, 2022 yılındaki aktif KOBÄ°’lerin toplam istihdamı içindeki payı yüzde 7,5 iken, 2023 yılında bu oranlar girişim doğum oranında yüzde 15,3 ve istihdam payında ise yüzde 6,9 olarak gerçekleşti. KOBÄ°’lerin 2023 yılında en yüksek doğum oranı yüzde 16,3 ile mikro ölçekli girişimler olurken bunu sırasıyla yüzde 5,4 ile küçük ölçekli ve yüzde 3,8 ile orta ölçekli girişimler takip etti. Yine doğan girişimlerin istihdam içindeki oranlarında en yüksek oran yüzde 11,7 ile mikro ölçekli girişimler olurken, bunu yüzde 3 ile küçük ölçekli ve yüzde 2 ile orta ölçekli girişimler takip etti.

KOBÄ°’LER Ä°HRACATIN YÜZDE 35’Ä°NÄ° GERÇEKLEŞTÄ°RDÄ°

2023 yılına ilişkin toplam ihracatın yüzde 35’i, ithalatın ise yüzde 20’si KOBÄ°’ler tarafından gerçekleştirildi. 2023 yılı toplam ihracatta; mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 3,4 iken, küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 13,2, orta ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 18,4 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 65 olarak gerçekleşti. KOBÄ°’lerin ihracatının yüzde 58,1’i ticaret sektöründe gerçekleşirken, yüzde 36,7’si ise sanayi sektöründe gerçekleştirildi. 2023 yılı toplam ithalatında; mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 1,4, küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 7,2, orta ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 11,3 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 80 olarak gerçekleşti.

KOBÄ°’ler tarafından 2023 yılında yapılan ihracatın yüzde 49,3’ü Avrupa ülkelerine, yüzde 33,4’ü Asya ülkelerine gerçekleştirildi. KOBÄ°’ler ithalatının yüzde 48,2’sini Avrupa ülkelerinden, yüzde 42,6’sini ise Asya ülkelerinden yaptı. KOBÄ°’lerin 2023 yılı ihracatında başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanların payı yüzde 11,5, giyim eşyası sektörünün payı yüzde 10,9 olurken tekstil ile gıda ürünlerinin payı yüzde 7,5 oldu. KOBÄ°’lerin 2023 yılı ithalatında ise öne çıkan ürünler, yüzde 26,2 ile ana metaller, yüzde 14 ile başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanlar, yüzde 12,5 ile kimyasallar ve kimyasal ürünler oldu.

KOBÄ°’LERÄ°N 445 PATENTÄ° TESCÄ°L EDÄ°LDÄ°

2023 yılında KOBÄ°’lerin toplam patent başvuru sayısı 1503 olurken, aynı yıl 445 patent tescil edildi. KOBÄ° ölçeklerinde ise 582 patent başvurusu ve 180 patent tescili ile orta ölçekli girişimler ilk sırada yer aldı.