Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası(TCMB), 17 Ekim tarihli PPK toplantısının özetini yayımladı. Ãzette, öncü göstergelerin ekim ayı enflasyonu üzerinde gıda fiyatlarının etkisinin öne çıkacaÄını gösterdiÄi belirtildi.
Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda ise para politikası araçlarının etkili Åekilde kullanılacaÄı ifade edildi.Â
Aylık enflasyonun ana eÄiliminde belirgin ve kalıcı bir düÅüŠsaÄlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen tahmin aralıÄına yakınsayana kadar sıkı duruÅ sürdürüleceÄi vurgulandı.
TCMB’nin Para Politikası Kurulu özeti Åöyle;
“KÃRESEL EKONOMÄ°
1.   Küresel büyüme görünümündeki sınırlı iyileÅme yılın ikinci çeyreÄinde de devam ederken, iÅgücü piyasaları arz talep dengesindeki normalleÅme eÄilimi sürmüÅtür. Türkiyeânin dıŠticaret ortaklarının ihracat paylarıyla aÄırlıklandırılan küresel büyüme endeksinin 2024 yılında yüzde 2,0 artarak 2023 yılındaki yüzde 1,8âin sınırlı oranda üzerinde büyüyeceÄi tahmin edilmekte ve küresel iktisadi faaliyetin zayıf seyrini sürdüreceÄi deÄerlendirilmektedir. Hizmet sektöründe olumlu seyir devam ederken imalat sanayindeki zayıf görünüm korunmuÅtur. ABD ekonomisi büyüme eÄilimi diÄer geliÅmiŠülkelerden olumlu ayrıÅmaya devam etmiÅtir. Ãinâin teÅvik adımları ve jeopolitik geliÅmeler emtia fiyatlarında genele yayılan artıÅlara neden olmuÅtur. Enflasyonda kalıcı düÅüÅü saÄlamak amacıyla faiz indirim süreçlerinin temkinli yürütülecek olması ve jeopolitik geliÅmeler küresel iktisadi faaliyetin seyri açısından öne çıkan risk faktörleri olarak görülmektedir.
2.   Küresel enflasyondaki düÅüŠdevam ederken hizmet sektöründeki enflasyon katılıÄı zayıflamaktadır. Bununla birlikte, hizmet enflasyonunun geliÅmiŠülkeler genelinde aynı ölçüde yavaÅlamadıÄı dikkat çekmektedir. GeliÅmiŠülkelerde faiz indirimleri devam ederken faiz indirim sürecine giren geliÅmekte olan ülke (GOÃ) merkez bankalarına yenileri eklenmiÅtir. Gerek geliÅmiÅ gerekse geliÅmiÅte olan ülke merkez bankalarının faiz indirimlerini enflasyon görünümündeki olumlu eÄilimi koruyacak Åekilde sürdürerek temkinli bir yaklaÅım izleyecekleri deÄerlendirilmektedir. DiÄer taraftan küresel belirsizlikler nedeniyle risk iÅtahı ve GOà hisse senedi piyasalarına yönelen portföy akımları dalgalı bir seyir izlemektedir.
Parasal ve Finansal KoÅullar
3.   Son PPK döneminde gecelik faiz oranlarının politika faizi etrafında oluÅması ve zorunlu karÅılık düzenlemelerindeki deÄiÅikliklerin etkisi ile mevduat faizleri, 20 Eylül haftasından bu yana 31 baz puan düÅerek 11 Ekim haftası itibarıyla yüzde 55,9 seviyesinde gerçekleÅmiÅtir. Aynı dönemde TL ticari kredi faizleri (Kredili Mevduat Hesabı ve Kredi Kartı hariç) 85 baz puan artarak yüzde 55,8 seviyesinde oluÅmuÅtur. Bireysel tarafta, ihtiyaç kredisi (Kredili Mevduat Hesabı hariç) faizleri 24 baz puan artarak yüzde 71,7 olarak gerçekleÅirken; konut kredisi faizleri, 159 baz puan azalarak yüzde 41,6 seviyesinde oluÅmuÅtur. Genel olarak dalgalı bir seyir izleyen taÅıt kredisi faizleri 11 Ekim itibarıyla yüzde 43,3 seviyesinde gerçekleÅmiÅtir.
4.   Bireysel kredilerin 4 haftalık büyüme oranlarının ortalaması 20 Eylülâden itibaren düÅerek yüzde 3,3 seviyesinden yüzde 2,0 seviyesine gelmiÅtir. Aynı dönemde TL ticari kredilerin 4 haftalık büyüme oranlarının ortalaması yüzde 2,3 olarak gerçekleÅmiÅtir. Kur etkisinden arındırılmıŠyabancı para (YP) ticari kredilerdeki 4 haftalık büyüme oranlarının ortalaması, YP ticari kredi büyüme sınırının altında kalarak yüzde 1,5 seviyesine gerilemiÅtir.
5.   Makrofinansal istikrarın ve parasal aktarım mekanizmasının desteklenmesi amacıyla son PPK döneminden bu yana bazı makroihtiyati düzenlemeler yapılmıÅtır. Bu kapsamda, 21 Eylül 2024 tarihli duyuruda ilan edildiÄi üzere; TL mevduat hesaplarına uygulanan zorunlu karÅılık oranları, vadesiz, ihbarlı ve 3 ay dahil 3 aya kadar vadeli mevduatta yüzde 12âden yüzde 15’e, daha uzun vadeli mevduatta ise yüzde 8âden yüzde 10’a çıkarılırken, YP mevduat için TL cinsinden tesis edilmesi gereken zorunlu karÅılık oranı yüzde 8’den yüzde 5’e indirilmiÅtir. Ayrıca, TL mevduat için tesis edilmesi gereken zorunlu karÅılıklara faiz uygulamasında TLâye geçiÅ oranı koÅulu kaldırılırken, YP mevduat için ayrılan zorunlu karÅılık üzerinden TL’ye geçiÅ oranı seviyesine göre alınan azami komisyon oranı yüzde 5’ten yüzde 8’e yükseltilmiÅtir.
6.   27 Eylül 2024 tarihinde yapılan deÄiÅiklikle, borçlanma davranıÅının sınırlandırılması ve iç talepteki dengelenmeye katkı vermesi amacıyla 1 Kasım 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere bireysel kredi kartı iÅlemlerinde uygulanacak aylık azami akdi faiz oranı dönem borcu bakiyesine göre farklılaÅtırılmıÅtır. Buna göre, Türk lirası cinsinden kredi kartı iÅlemlerinde (nakit çekim veya kullanım iÅlemleri hariç) uygulanacak aylık azami akdi faiz oranı dönem borcu bakiyesi; 25 bin Türk lirasının altında olan bireysel kredi kartları için yüzde 3,50, 25 bin Türk lirası ile 150 bin Türk lirası arasında olan bireysel kredi kartları için yüzde 4,25, 150 bin Türk lirasının üzerinde olan bireysel kredi kartları ile dönem borcuna bakılmaksızın kurumsal kredi kartları için yüzde 4,75 olarak belirlenmiÅtir. Ayrıca, bireysel kredi kartı borçlarının yapılandırılmasında kullanılacak azami faiz oranı referans oran ile sınırlandırılmıÅtır.
7.   İhracatın finansmanı için kullanılan reeskont kredilerinde 3 milyar TL olan günlük limit, 8 Ekim 2024 tarihli karar ile 4 milyar TLâye yükseltilmiÅtir. Aynı tarihte, 13 Ocak 2025âten itibaren geçerli olmak üzere net ihracatçılık Åartının yerini almak üzere ihracatçı skoru uygulamasına geçilmesi kararlaÅtırılmıÅtır. Veri temelli bu yeni uygulama ile firmaların net ihracatçılık durumlarına ilave olarak, ihraç edilen ürün ve destinasyon çeÅitliliÄi, ihraç edilen ürünlerin teknolojik düzeyi ve firma ölçeÄi gibi deÄiÅkenler dikkate alınarak firmaların ihracatçı skorları hesaplanacaktır.
8.   Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) brüt uluslararası rezervleri, 20 Eylülâden bu yana 0,99 milyar ABD doları artarak 11 Ekim 2024 itibarıyla 157,39 milyar ABD dolarına yükselmiÅtir. Türkiyeânin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) 18 Eylülâden bu yana sınırlı miktarda yükselerek 16 Ekim 2024 itibarıyla 267 baz puan seviyesine gelmiÅtir. Türk lirasının 1 ay vadeli kur oynaklıÄı 16 Ekim itibarıyla yüzde 11,83 seviyesine, 12 ay vadeli kur oynaklıÄı yüzde 22,60 seviyesine yükselmiÅtir. Ãnceki PPK toplantı haftasından bu yana Devlet İç Borçlanma Senetleri (DÄ°BS) piyasasına 1,22 milyar ABD doları giriÅ, hisse senedi piyasasından ise 0,11 milyar ABD doları çıkıŠolmak üzere toplam 1,10 milyar ABD doları net portföy giriÅi gerçekleÅmiÅtir.
Talep ve Ãretim
9.   AÄustos ayında perakende ve ticaret satıŠhacim endeksleri, aylık ve çeyreklik bazda artmıÅtır. Hizmet üretiminin yanı sıra talebi hakkında da bilgi sunan hizmet üretim endeksi ise, temmuz ayından sonra aÄustos ayında da sınırlı düÅüŠkaydetmiÅ, çeyreklik bazda azalıÅını sürdürmüÅtür. Eylül ayında kartla yapılan harcamalar aylık bazda yükselirken, ekim ayının ilk haftasına iliÅkin veriler normalleÅme sinyalleri vermektedir. Otomobil ve beyaz eÅya satıÅlarının seyri üçüncü çeyrekte yurt içi talepte kademeli yavaÅlamaya iÅaret etmiÅtir. Mevsimsellikten arındırılmıŠolarak tüketim malı ithalatı da aÄustos-eylül döneminde artmakla birlikte çeyreklik olarak gerilemiÅtir. Bununla birlikte, imalat sanayi firmalarına yönelik anket verileri, üçüncü çeyrekte iç piyasa sipariÅlerinde çeyreklik bazda azalıŠolduÄunu göstermektedir. Ãzetle, üçüncü çeyreÄe iliÅkin göstergeler yurt içi talebin yavaÅlamaya devam ederek enflasyondaki düÅüÅü destekleyici seviyelere yaklaÅtıÄını ima etmektedir. Firma görüÅmelerinden edinilen tüketim harcamalarına iliÅkin tespitler ise yılın son çeyreÄinde iç talepte görece yatay bir görünüme iÅaret etmektedir. Bu çerçevede, tüketim göstergelerine bir bütün olarak bakıldıÄında, yurt içi talepteki yavaÅlamanın ılımlı Åekilde sürdüÄü deÄerlendirilmektedir.
10.   AÄustos ayında sanayi üretim endeksi, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmıŠolarak aylık bazda yüzde 1,6 oranında azalırken, takvim etkilerinden arındırılmıŠolarak yıllık bazda yüzde 5,3 oranında gerilemiÅtir. Yaz dönemindeki uzun fabrika tatilleri kaynaklı olarak taÅıt sektörü üretiminde gerçekleÅen azalıŠda sanayi üretimi üzerinde aÅaÄı yönlü sınırlı bir etkide bulunmuÅtur. Ãeyreklik bazda ise sanayi üretimi yüzde 1,5 oranında azalmıÅtır. Tipik oynaklık sergileyen sektörler dıÅlandıÄında aÄustos ayında sanayi üretiminin ana eÄiliminin zayıf seyrini sürdürdüÄü deÄerlendirilmektedir. Ä°malat sanayi kapasite kullanım oranı ise üçüncü çeyrekte çeyreklik bazda düÅüŠkaydetmiÅtir.
11.   AÄustos ayı itibarıyla mevsimsellikten arındırılmıŠistihdam, çeyreklik bazda yüzde 0,3 oranında artarak 32,8 milyon kiÅi seviyesinde gerçekleÅmiÅtir. Bu dönemde, iÅgücüne katılım oranı sınırlı artıŠkaydetmiÅ, iÅsizlik oranı 0,1 puan azalıÅla yüzde 8,6 düzeyine gerilemiÅtir. Anket göstergeleri, imalat sanayi firmalarının geleceÄe yönelik istihdam beklentilerinde düÅüÅe iÅaret etmektedir.
12.   AÄustos ayında cari iÅlemler dengesi aylık bazda 4,3 milyar ABD doları fazla vermiÅ, yıllıklandırılmıŠcari açık ise geçmiÅe yönelik revizyonların da katkısıyla 11,3 milyar ABD dolarına gerilemiÅtir. TÃÄ°K tarafından yayımlanan âUluslararası Hizmet Ticareti Ä°statistikleri, 2023â bülteni çerçevesinde, hizmetler dengesi kaleminde yapılan geçmiÅe yönelik revizyonun yıllıklandırılmıŠcari açık üzerinde yaklaÅık 4 milyar ABD doları azaltıcı etkisi olmuÅtur. Söz konusu revizyonun etkisi dıÅlandıÄında, aÄustos ayında birikimli cari dengedeki iyileÅmede, altın ve enerji hariç dıŠticaret açıÄı ile altın dıŠticaret açıÄındaki azalıÅlar etkili olmuÅtur. DiÄer yandan, enerji dıŠticaret açıÄı görece yatay seyretmiÅtir. Bu dönemde, yıllıklandırılmıŠhizmetler dengesi fazlası güçlü seyrini sürdürmüÅtür.
13.   Geçici dıŠticaret verileri, eylül ayında mevsimsellikten arındırılmıŠolarak ihracatta sınırlı bir azalıÅ, ithalatta ise ılımlı bir artıÅa iÅaret etmiÅtir. Bu çerçevede, yıllıklandırılmıŠolarak cari açıktaki düÅük seviyenin, seyahat gelirlerinin devam eden güçlü katkısıyla eylül ayında da büyük ölçüde korunacaÄı öngörülmektedir. Altın ithalatı, eylül ayında 1,2 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleÅirken, yıllıklandırılmıŠolarak 16,8 milyar ABD dolarına gerilemiÅtir. Mevsimsellikten arındırılmıŠolarak tüketim malı ithalatı, mayıs-temmuz döneminde geriledikten sonra aÄustos ve eylül aylarında artmıÅtır. Eylül ayına iliÅkin geçici dıŠticaret verileri ekim ayı için yüksek frekanslı verilerle beraber deÄerlendirildiÄinde, üç aylık ortalama eÄilimler, ihracatın gücünü koruduÄuna, ithalatın artıŠkaydettiÄine iÅaret etmektedir. Söz konusu eÄilimler, tüketim malı ithalatında ekim ayında yatay bir seyir ima etmektedir.Â
14.   Cari açıÄın finansmanı tarafında, bankacılık sektörünün yıllıklandırılmıŠuzun vadeli borç çevirme oranı, aÄustos ayında yüzde 145 civarında gerçekleÅmiÅtir. Söz konusu oran, bankacılık sektörü dıÅındaki firmalarda yaklaÅık yüzde 105 olmuÅtur. Bu çerçevede, yurt dıÅı borçlanma imkanlarının bankacılık dıÅındaki diÄer sektörler için bir önceki aya kıyasla iyileÅtiÄi gözlenmektedir.
Enflasyon GeliÅmeleri ve Beklentiler
15.   Eylül ayında tüketici fiyatları yüzde 2,97 oranında yükselirken, yıllık enflasyon 2,59 puan azalarak yüzde 49,38 seviyesine gerilemiÅtir. B ve C endekslerinin yıllık enflasyonu sırasıyla 2,64 ve 2,46 puan azalarak yüzde 48,23 ve yüzde 49,10 olmuÅtur. Eylül ayında yıllık enflasyona katkı tüm ana gruplarda gerilemiÅtir. Mevsimsel etkilerden arındırılarak incelendiÄinde aylık tüketici enflasyonu yüzde 2,8 ile bir önceki aya kıyasla yatay seyretmiÅtir.
16.   Eylül ayında hizmet grubunda aylık fiyat artıÅı güçlü seyrini korumuÅtur. Hizmet grubu içinde fiyat artıÅlarıyla öne çıkan kalemler, kira ile birlikte okula dönüŠetkisinin hissedildiÄi ulaÅtırma, konaklama ve eÄitim hizmetleri olmuÅtur. Temel mal grubu fiyat artıÅı döviz kuru geliÅmelerinin de yansımasıyla bir miktar yükselmiÅtir. Bu geliÅmede, beyaz eÅya ve otomobil kalemleri ile sezon geçiÅine baÄlı olarak fiyat artıÅı güçlenen giyim ve ayakkabı alt grubu etkili olmuÅtur. DiÄer yandan, temel mal enflasyonu diÄer gruplara kıyasla ılımlı seyretmeye devam etmiÅtir. Bir önceki ay düÅüŠsergileyen gıda fiyatları bu dönemde görece yüksek bir artıŠkaydetmiÅtir. Ä°ÅlenmemiÅ gıda grubunda enflasyon, sebze fiyatları öncülüÄünde yükselmiÅtir. Ä°ÅlenmiÅ gıda grubu ise görece olumlu bir görünüm sergilemiÅtir. Enerji fiyatları da bu dönemde ılımlı bir seyir izlemiÅtir.Â
17.   Eylül ayında enflasyonun ana eÄilimi bir miktar yükselmiÅtir. Mevsimsellikten arındırılmıŠverilerle, aylık artıÅlar bir önceki aya kıyasla B göstergesinde yatay seyrederken, C göstergesinde sınırlı bir miktar artıŠgöstermiÅtir. B ve C endekslerinde mevsimsellikten arındırılmıŠüç aylık ortalama artıÅlar, sırasıyla, yüzde 2,7 ve yüzde 2,8 seviyelerinde gerçekleÅerek bir miktar yükseliÅ sergilemiÅtir. Bu dönemde, fiyat artıÅları, B endeksini oluÅturan gruplardan iÅlenmiÅ gıdada yavaÅlarken, hizmetlerde yatay seyretmiÅ, temel mallarda ise yükseliÅ kaydetmiÅtir. Medyan, SATRIM ve diÄer ana eÄilim göstergeleri de bir miktar yükselmiÅtir. Eylül ayında ana eÄilime iliÅkin göstergeler bir bütün olarak incelendiÄinde, üç aylık ortalama artıÅın bir önceki aydaki yüzde 2,4 seviyesinden yüzde 2,5 oranına sınırlı bir artıŠgösterdiÄi izlenmiÅtir.
18.   Hizmetler sektöründe geçmiÅ enflasyona endeksleme davranıÅının halen güçlü olduÄu izlenmektedir. Hizmet sektöründe hâkim olan fiyatlama davranıÅı önemli bir atalete ve Åokların enflasyon üzerindeki etkilerinin uzun bir süreye yayılmasına neden olmaktadır. Eylül ayı itibarıyla son üç aylık dönemde, mevsim etkilerinden arındırılmıŠortalama fiyat artıÅı temel mallarda yüzde 1,5 iken, bu oran hizmet sektöründe yüzde 4,1 ile daha yüksek gerçekleÅmiÅtir. Â
19.   Eylül ayında, hizmet aylık enflasyonu üzerinde okula dönüŠetkisi ile birlikte kira kalemi öne çıkan ana unsurlar olmuÅtur. UlaÅtırma hizmetleri fiyat artıÅında okul servis ücretlerinin etkisi hissedilirken, eÄitim hizmetleri fiyatları bu yıl aÄustos ayında baÅlayan üniversite ücretlerindeki artıÅların, eylül ayına sarkan etkisi ile yükselmiÅtir. Lokanta-otel aylık enflasyonunun bir önceki aya kıyasla bir miktar yükselmesinde ise konaklama grubu tarafında üniversitelerin açılmasına istinaden yurt ücretlerindeki artıÅlar belirleyici olmuÅtur. Mevsimsel etkilerden arındırılmıŠaylık kira enflasyonu bir önceki aya kıyasla yavaÅlasa da yüksek bir seyir izlemiÅtir. DiÄer taraftan, yemek hizmetleri fiyatlarının aÄustostan sonra eylül ayında da ılımlı bir Åekilde yükseldiÄi dikkat çekmiÅtir. Bu dönemde haberleÅme aylık enflasyonu ise düÅük bir seviyede görece yatay seyretmiÅtir.Â
20.   Perakende Ãdeme Sistemi (PÃS) mikro verileri üzerinden takip edilen öncü göstergeler, sözleÅme yenileme oranının ekim ayında düÅmesinin de etkisiyle aylık kira enflasyonunun gerileyeceÄine iÅaret etmektedir. Gerek PÃS mikro verilerinden elde edilen yeni ve yenilenen sözleÅmelerde oluÅan gerekse de konut deÄerleme raporları üzerinden takip edilen kira artıŠoranlarının TÃFEâdeki mevcut yıllık kira enflasyonunun altında deÄerler aldıÄı ve gerilediÄi izlenmektedir. Yılın son çeyreÄinde sözleÅme yenileme oranının üçüncü çeyreÄe kıyasla azalacak olması ve sözleÅmelerde referans olarak kullanılan artıŠoranlarının düÅüÅü, önümüzdeki dönemde aylık kira enflasyonunun yavaÅlayacaÄına iÅaret etmektedir. Â
21.   Yurt içi üretici fiyatları eylül ayında yüzde 1,37 oranında artmıÅ, yıllık enflasyon yüksek bazın da etkisiyle 2,66 puan düÅerek yüzde 33,09âa gerilemiÅtir. Bu dönemde ana sanayi grupları genelinde fiyat artıÅları ılımlı gerçekleÅmiÅtir. Sermaye malı grubundaki fiyat artıÅı yüzde 1,89 olurken, ara malı ve enerji manÅet oranı sınırlayan gruplar olarak öne çıkmıÅtır. Son üç aylık dönemde yurt içi üretici fiyatları kaynaklı baskılar önemli ölçüde zayıflamıÅ, bu durum tüketici enflasyonunun mal tarafını olumlu yönde etkilemiÅtir.Â
22.   Uluslararası emtia fiyatlarında nisan ayı sonlarında baÅlayan gerileme eylül ayında da devam etmiÅtir. Alt kırılım bazında, enerji grubu ham petrol fiyatındaki düÅüÅe baÄlı olarak bu gerilemeyi sürüklerken, diÄer gruplar artıŠsergilemiÅtir. FAO gıda fiyatları endeksi uzun bir sürenin ardından eylül ayında, alt gruplar geneline yansır biçimde aylık bazda artmıÅtır. Ekim ayının ilk yarısında enerji grubu fiyatlarının yükseliÅe geçtiÄi gözlenmektedir. Eylül ayında ortalama 74,3 ABD doları seviyesinde olan Brent ham petrol fiyatları artan jeopolitik risklerin de etkisiyle ekim ayının ilk yarısında 77,4 ABD doları civarına ulaÅmıÅtır. Aynı dönemde gerek tarım fiyatları gerekse endüstriyel metaller kaynaklı olarak enerji dıÅı emtia fiyatları da artıŠgöstermiÅtir.
23.   Küresel Arz Zinciri Baskı Endeksi eylül ayında tarihsel ortalamasında seyretmiÅtir. Küresel ve Ãinâe yönelik konteyner fiyat endekslerinde temmuz sonrasında gözlenen düÅüŠeÄilimi eylül ayında da devam ederken, kuru yük taÅımacılık fiyat endeksleri dalgalı bir seyir izlese de yılın ikinci yarısında ortalamada yatay bir görünüm arz etmiÅtir. AÄustos ayında ılımlı bir yükseliÅ kaydeden döviz kuru sepetinin, eylül ayında sınırlı bir artıŠsergilemesi neticesinde kur kaynaklı baskılar zayıflamıÅtır. Eylül ayında mevsimsel etkilerden arındırılmıŠPMI verileri, imalat sanayinde girdi maliyetlerinde yavaÅlamaya iÅaret etmiÅtir.Â
24.   Ekim ayı Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarına göre 2024 ve 2025 yıl sonu için enflasyon beklentileri yükselirken orta vadeli enflasyon beklentileri gerilemiÅtir. On iki ay sonrasına iliÅkin enflasyon beklentisi yüzde 27,4 ile görece yatay seyrederken, yirmi dört ay sonrasına iliÅkin beklenti 0,3 puan düÅüÅle yüzde 18,1 seviyesinde olmuÅtur. Ãte yandan, cari ve gelecek yıl sonuna iliÅkin enflasyon beklentileri sırasıyla 1,0 ve 0,3 puan yukarı yönlü güncelleme ile yüzde 44,1 ve 25,6 seviyesinde gerçekleÅmiÅtir. BeÅ yıl sonrasına iliÅkin enflasyon beklentisi ise yüzde 11,3 seviyesinde ölçülerek belirgin bir deÄiÅiklik sergilememiÅtir. Reel sektör beklentilerine bakıldıÄında aÄustos ayında yüzde 53,8 olan firmaların on iki ay sonrasına iliÅkin yıllık enflasyon beklentisi, eylül ayında 2,7 puan azalarak yüzde 51,1 seviyesine gerilemiÅtir. Benzer Åekilde, hane halkının on iki ay sonrasına iliÅkin enflasyon beklentileri de aynı dönemde 1,5 puan azalarak yüzde 71,6 seviyesinde gözlenmiÅtir. Kurul, enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranıÅlarının dezenflasyon süreci açısından risk unsuru olmaya devam ettiÄini kaydetmiÅtir.
25.   Ãncü göstergeler ekim ayı enflasyonu üzerinde gıda fiyatlarının etkisinin öne çıkacaÄına iÅaret etmektedir. Bu dönemde iÅlenmemiÅ gıda fiyatlarının taze meyve ve sebze kaynaklı olarak artıŠeÄilimini sürdüreceÄi deÄerlendirilmektedir. Para politikasının görece etki alanı dıÅında kalan taze meyve ve sebze grubunda sezon geçiÅinin de etkisi ile fiyat artıÅları gözlenmektedir. Bu dönemde, mevsimsel etkilerden arındırılmıŠverilerle temel mal grubu fiyat artıÅı ılımlı bir seyir izlemektedir. Bu grupta, giyim fiyatları mevsimsel etkilerle yükselmekte, dayanıklı tüketim malları fiyatları zayıf bir artıŠkaydetse de kompozisyon olarak farklılaÅan bir görünüm sergilemektedir.
26.   Temel mal enflasyonu düÅük seyretmeye devam ederken, hizmet enflasyonundaki iyileÅmenin son çeyrekte gerçekleÅmesi beklenmektedir. Enflasyondaki iyileÅmenin hızına dair belirsizlik ise son dönemdeki veri akıÅı ile artmıÅtır.
Para Politikası
27.   Kurul, politika faizinin sabit tutulmasına karar vermekle birlikte, enflasyon üzerindeki yukarı yönlü risklere karÅı ihtiyatlı duruÅunu yinelemiÅtir.Â
28.   Para politikasındaki kararlı duruÅ; yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında reel deÄerlenme ve enflasyon beklentilerinde düzelme vasıtası ile aylık enflasyonun ana eÄilimini düÅürecek ve dezenflasyon sürecini güçlendirecektir. Aylık enflasyonun ana eÄiliminde belirgin ve kalıcı bir düÅüŠsaÄlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen tahmin aralıÄına yakınsayana kadar sıkı para politikası duruÅu sürdürülecektir. Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda ise para politikası araçları etkili Åekilde kullanılacaktır.
29.   Kredi ve mevduat piyasalarında öngörülenin dıÅında geliÅmeler olması durumunda parasal aktarım mekanizması ilave makroihtiyati adımlarla desteklenecektir. Likidite koÅulları muhtemel geliÅmeler göz önünde bulundurularak yakından izlenmektedir. Sterilizasyon araçları etkili Åekilde kullanılmaya devam edilecektir.
30.   Kurul, politika kararlarını parasal sıkılaÅtırmanın gecikmeli etkilerini de dikkate alarak, enflasyonun ana eÄilimini geriletecek ve enflasyonu orta vadede yüzde 5 hedefine ulaÅtıracak parasal ve finansal koÅulları saÄlayacak Åekilde belirleyecektir.
31.   Enflasyon ve enflasyonun ana eÄilimine iliÅkin göstergeler yakından takip edilecek ve Kurul, fiyat istikrarı temel amacı doÄrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanacaktır.
32.   Kurul, kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve Åeffaf bir çerçevede alacaktır.”
Â