Türkiye’de “küresel iller” sınıfındaki tek il Ä°stanbul olurken Ankara, Antalya, Bursa, Ä°zmir ve Kocaeli’nin de bu potansiyeli taÅıdıÄı belirlendi, yenileri için de bölgesel ulusal strateji devreye alındı.
Sanayi ve Teknoloji BakanlıÄı tarafından hazırlanan ve 2024-2028 dönemini kapsayan “Bölgesel GeliÅme ve Ulusal Stratejisi”, bölgelerin küresel ekonomik entegrasyonunun güçlendirilmesi, rekabet edebilirliklerinin artırılması, bölgeler arası ekonomik ve sosyal yakınsamanın ve afet sonrası ekonomik ve sosyal toparlanmanın saÄlanması amacıyla geliÅtirildi.
AA muhabirinin belgeden yaptıÄı derlemeye göre, strateji doÄrultusunda atılan adımların baÅında “mekansal tipoloji küresel entegrasyon” geldi. DijitalleÅme ve mobilite artıÅı gibi uluslararası geliÅmelerin ıÅıÄında ülkeler arası ekonomik ve sosyal etkileÅim giderek artarken bu durumun beraberinde fırsatların yanı sıra riskleri de getirdiÄi görüldü. Dolayısıyla ilk olarak “bölgelerin küresel ekonomik entegrasyonunun güçlendirilmesi” hedeflendi.
Yapılan analizler neticesinde Türkiye’nin uluslararası ekonomik ve sosyal iliÅkilerinin her geçen gün arttıÄı belirlenirken bu iliÅkileri artırma potansiyeli bakımından bazı iller öne çıktı. Bu kapsamda, küresel ve potansiyel küresel iller belirlendi.
TEK KÃRESEL Ä°L Ä°STANBUL
Küresel entegrasyon boyutunda yer alan az sayıdaki ilin ülkenin batı bölgelerinde yer alan en geliÅmiÅ iller olduÄu görüldü. Her bakımdan ülke merkezi konumundaki Ä°stanbul, diÄer tüm illerden açık ara farkla “küresel kent” olarak adlandırıldı.
Küresel entegrasyon illerinin belirlenmesinde kullanılan kriterlerden, dıŠhat yolcu trafiÄi, dıŠticaret hacmi ile finans ve sigortacılık faaliyetlerinin yarıdan fazlası, tescil edilen patentlerin de yaklaÅık yarısı tek baÅına küresel il olan Ä°stanbul’da gerçekleÅti.
Ãlke nüfusunun yüzde 18’ini barındıran Ä°stanbul, Türkiye’de izinli olarak çalıÅan yabancı uyruklu kiÅilerin de yaklaÅık yüzde 40’ına ev sahipliÄi yapıyor. Ä°stanbul’un bu göstergeler açısından baskınlıÄının yanı sıra “potansiyel küresel iller”in de teknoloji üretimi, yabancı sermaye tutarı ve yabancı çalıÅan sayısı bakımından Türkiye içinde önemli bir yere sahip olduÄu belirlendi.
POTANSÄ°YEL KÃRESEL Ä°LLERÄ°N BAÅINDA ANKARA GELÄ°YOR
BaÅkent olmanın verdiÄi avantaj ve güçlenen sanayisiyle Ankara, geliÅmiŠüretim yapıları ve geleneksel ticari merkez nitelikleriyle öne çıkan Ä°zmir ve Bursa’nın yanı sıra Ä°stanbul’un etkisiyle giderek güçlenen Kocaeli ve özellikle geliÅmiÅ turizm sektörüyle Antalya da bu grupta yer aldı.
Potansiyel küresel iller içinde Ankara, tescil edilen patent sayısı, bilgi yoÄun hizmet sektörlerinde çalıÅanlar ile finans ve sigorta faaliyetleri bakımından Ä°stanbul’un ardından ön plana çıkıyor.
Bursa, orta-yüksek teknolojili sektörlerde, Antalya dıŠhat yolcu sayısı ve yabancı uyruklu çalıÅan kiÅi sayısında Ä°stanbul’u takip ediyor.
Kocaeli, toplam dıŠticaret miktarında Ä°stanbul’un izinden gelirken orta-yüksek teknolojili sektörlerde çalıÅan kiÅi sayısı bakımından da 3’üncü sırada yer alıyor.
Ä°zmir ise dıŠticaret miktarı, finans ve sigorta faaliyetleri ve bilgi yoÄun hizmet sektörlerinde çalıÅan sayısı göstergelerinde Türkiye’de 3’üncü sırada bulunuyor.
Â