Beşiktaş’ta devam eden Kabataş-Beşiktaş-Mecidiyeköy-Mahmutbey metro inşaatı kazıları İstanbul’un tarihini aydınlatmaya devam ediyor. Son buluş yine neolitik çağdan. İstanbul Arkeoloji Müzesi Başkanlığı’nın öncülüğünde yürütülen kazılarda bu kez neolitik döneme ait işlenmiş ahşap kalıntılara rastlandı. Milattan Önce 3.000’lere tarihlenen ahşap objelerin bozulmamış olması dikkat çekti. 2013 yılında Yenikapı’daki Marmaray kazılarında da 1700 yıllık Theodosios Limanı’nın ahşap kazıkları bozulmamış bir şekilde gün yüzüne çıkarılmıştı.
BİLİNENDEN DAHA ESKİ
Beşiktaş’ın özellikle Ihlamur Deresi çevresi, tıpkı Yenikapı’daki Bayrampaşa Deresi çevresi gibi önemli bir neolitik yerleşim merkezi. Nitekim bölgedeki metro inşaatı nedeniyle son yıllarda sürdürülen kazılarda bölgenin neolitik niteliğini gösteren kalıntılar ortaya çıkıyor. Arkeologlara göre İstanbul’un “Alt Paleolitik Çağ” ile “Kalkolitik Çağ” olarak ifade edilen Milattan Önce 6000-3000 arasındaki döneme ait bulgular yok denecek kadar azdı. Yenikapı kazılarıyla İstanbul’un tarihinin en uzak noktasına ulaşıldığını belirten arkeolog ve yazar Özlem Ertan aradaki kayıp tarihi incelemek açısından Beşiktaş’taki çalışmaların öneminin altını çizdi.
TARİH ÖNCESİ YÜZEY ARAMA
İstanbul’un yaklaşık 3 bin yıllık kayıp dönemini aydınlatmak üzere özellikle 2010 yılından sonra ciddi bir çalışma başlatılmıştı. İstanbul Arkeoloji Müzesi, “İstanbul Tarih Öncesi Çağlar Yüzey Araştırmaları Projesi” adı verilen bir veri toplama sistemi ile bu kapsamda önemli adımlar attı. Kent merkezlerinde başlatılan büyük kamusal projeler bu çalışma için zemin oluşturdu. Bu girişimin ilk büyük sonucu Yenikapı kazılarında alınmış, metro inşaatından çıkan 8500 yıllık mezar bütün dünyada ses getirmişti.
AHŞAP OBJELER ÖNEMLİ
Arkeolog ve yazar Özlem Ertan, Beşiktaş’taki kazılarda son bulunan objelerin ahşap olmasına özellikle dikkat çekti. Ahşap malzemenin, objenin yaş tespiti açısından sağlıklı sonuçlar verdiğini belirten Özlem Ertan, Beşiktaş kazılarının İstanbul’un az bilinen 3 bin yıllık dönemine ışık tutacağını ifade etti.
İSTANBUL’UN ‘YAMNAYA’ KÜLTÜRÜ
Beşiktaş’ta devam eden ve İstanbul’un kronolojik boşluğunu doldurabilecek kazılardan elde edilen ilk bilgiler, Milattan Önce 3.000’de İstanbul Boğazı çevresinde “Yamnaya/Kurgan” toplulukların yerleştiğini ortaya koyuyor. Arkeologlara göre Ural-Dinyester bölgesinde görülen bir yaşam kültürü olan Yamnaya, bu bölgede Batı Anadolu Tunç Çağı kültürleriyle iletişim halindeydi. Özlem Ertan İstanbul’da bu döneme ait izlerin Milattan Önce 2.000’lerin başında birden bire kesildiğini belirterek Beşiktaş’taki çalışmanın öneminin altını çiziyor. Arkeologlar izlerin kesilmesinde Marmara Denizi’nde yaşanan bazı tektonik hareketlerin etkili olabileceğini vurguluyor.
TARİH ÖNCESİ 82 MEZAR
Kabataş-Beşiktaş-Mecidiyeköy- Mahmutbey metro hattının, Beşiktaş İstasyonu olarak inşa edilen bölümünde İstanbul Arkeoloji Müzeleri tarafından 2016’dan bu yana arkeolojik kazılar yapılıyor. Kazılar sırasında Osmanlı, Roma ve Helenistik dönemlerden kalıntılara rastlansa da arkeologların dikkati tarih öncesi dönemlerde yoğunlaşmış durumda. ‘İlk Tunç Çağı’ olarak adlandırılan Milattan Önce 3500’lere uzanan kalıntılar bu anlamda çok önemli. İstanbul Arkeoloji Müzesi verilerine göre 2016 yılından bu yana bölgede 82 adet mezar bulundu. Bu mezarlardan 75’inin yakılarak gömülmüş kişilere ait olduğu tespit edildi.
ertan.altan@haberglobal.com.tr
Kaynak: Web Özel