Akdeniz Ãniversitesi (AÃ) Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. CoÅkun Usta, majör depresif bozukluk gibi bazı duygudurum bozukluklarını, anksiyete bozukluklarını ve kronik aÄrı durumlarını tedavi etmek için kullanılan antidepresanların yan etkileriyle ilgili bir çalıÅma yaptı. Kentteki özel hastaneler baÅta olmak üzere 200 kiÅiyi seçerek izlemeye alan Prof. Dr. Usta ve ekibi, yan etkilere yönelik çalıÅmayı tamamladı. ÃalıÅma sonunda reçetesiz de satılan antidepresanların yan etkilerinin yüzde 75’inin kadınlarda görüldüÄü ve 100 kiÅiden 43’ünde yan etki görüldüÄü saptandı.
Prof. Dr. CoÅkun Usta, antidepresan ilaçların basit ilaçlar olmadıÄını söyledi. Bu ilaçların sadece beyni deÄil, tüm vücudu etkileyecek nitelikte bir ilaç olduÄunu kaydeden Prof. Dr. Usta, “Ä°Åin ilginç yanı böyle bir ilaç hala reçetesiz satılabiliyor. DeÄiÅik yan etkilere sahip bu türden ilaçların asla reçetesiz satılmaması lazım. Ãok yaygın kullanılıyor” ifadelerini kullandı.
DÃNYADA ÃOK YAYGIN
Antidepresan ilaçların bilinenin aksine yalnızca depresyon durumunda kullanılmadıÄını, yeme bozuklukları, uzun süreli kronik aÄrılar ve anksiyete tedavilerinde de kullanıldıÄını belirten Prof. Dr. Usta, “Dünyada 250 milyon yani ABD nüfusu kadar depresif insan var. Buna anksiyete, yeme bozukluÄu, kronik aÄrılı hastaları dahil edince dünyada çok yaygın kullanılan bir ilaç olduÄunu söyleyebiliriz” diye konuÅtu.
Ä°LACI KULLANANLARIN YÃZDE 43’ÃNDE YAN ETKÄ°
Ãok sık kullanılan antidepresan ilaçlarının kullanım durumuna iliÅkin çalıÅma yaptıklarını ifade eden Prof. Dr. CoÅkun Usta, “Ä°lacın yan etkisinin ortaya çıkmasında yaÅ grubu, cinsiyet, beslenme durumu gibi çok farklı faktörler var. Sizde görülen bir yan etki bende görülmeyebilir. 200’ün üzerinde hasta üzerinde çalıÅıldı. Toronto ölçeÄinde belirledik. 100 hasta kullandıysa bu ilacı 43’ünde yan etki ortaya çıktı. Ne kadar sıklıkla görüldüÄüne de baktık, bu yan etkilerin. GördüÄümüz tablo ilginçti. Yüzde 50’sinde beyin, yüzde 30’unda sindirim sistemi, yüzde 15’inde cinsel iÅlev problemleri ortaya çıkıyor. Yan etkilerin yüzde 75’i kadınlarda ortaya çıkıyor” dedi.
Yapılan testler sonucunda en önemli yan etkilerden birinin de uyku bozukluÄu olduÄunu vurgulayan Prof. Dr. Usta, “Uykuyu azalttıÄı gibi artırabiliyor da. BaÅ aÄrıları, bulantılar, kusmalar ortaya çıkabiliyor. SıklıÄa bakınca da yan etkilerin görüldüÄü kitlenin yüzde 8’inde Åiddetli olduÄunu gördük” ifadelerini kullandı.
SEROTONÄ°N DÃZEYÄ°NÄ°N ARTIÅI TEHLÄ°KELÄ° OLABÄ°LÄ°YOR
Prof. Dr. Usta, antidepresan ilaçların beyindeki mutluluk hormonu olan serotonin seviyesini artırdıÄını ve beyin aktivitelerinde farklılıklar görüldüÄünü söyledi. Bu durumun beklenmedik sonuçlara yol açabileceÄini de belirten Prof. Dr. CoÅkun Usta, “Siz bu hormonu kontrolsüzce artırınca çok önemli bir riskle karÅılaÅıyorsunuz. Bunun düzeyini fazla artırırsak ‘mani’ dediÄimiz durum tetiklenir. Durup dururken bir neÅe hali, giriÅken, durduk yere kahkaha atanlar. Ä°ntihar etme eÄiliminde bir artıŠgörülebilir. Bu ilaçların bir kesimde intihara meyli artırdıÄı ortaya çıktı” diye konuÅtu.